گریه و خواب نوزادان در اولین ماههای زندگی
گریه و مشکلات مربوط به خواب، مهمترین مسائلی هستند که خانوادههای کودکان زیر یک سال با آن مواجه میباشند. تقریباً تمامی والدین در ماههای اول مشکلاتی را در زمینه گریه یا بدخوابی نوزادان تجربه میکنند.
سعی کنید که دنیا را از دید نوزادتان ببینید. وقتی که او در رحم بود، دنیایی متعلق به خودش داشت که فقط برای او ساخته شده بود. او خطرناکترین سفر زندگیاش را انجام داده است تا بتواند متولد شود و حالا هم در دنیایی پر از چیزها و مردم جدید قرار دارد. عادت کردن به این دنیا مدتی وقت میبرد.
برای شما نیز مدتی طول خواهد کشید که نوزاد خود را بشناسید. با هیجانات خود کنار بیایید و از شوک و خستگی ناشی از زایمان خلاص شوید و بتوانید مسؤولیت نوزاد جدید خود را بپذیرید.
نوزادان همگی با یکدیگر تفاوت دارند. عدهای زود با شرایط جدید خود خو میگیرند و به راحتی با خانواده خود کنار میآیند؛ اما بیشتر آنان برای عادت کردن با دنیای جدید کمی مشکل دارند. او هنگامی که با شکمی سیر در آغوش شما مورد محبت قرار میگیرد ممکن است آرام باشد، اما وقتی که احساس گرسنگی، تنهایی یا بیپناهی میکند و یا از خیس بودن جایش رنج میبرد، تنها کاری که میتواند انجام دهد فقط گریه کردن و جیغ کشیدن است.
چرا نوزاد زیاد گریه میکند؟
گریه کردن راهی است که نوزاد با آن احساسات خود را به شما نشان میدهد. گاهی اوقات او غذا میخواهد (یا فقط میخواهد چیزی را برای آرامش بمکد) گاهی هم میخواهد که او را بغل کرده و با او صحبت کنید، اما اغلب اوقات او از خود و دنیای اطرافش خسته شده است. بعضی از نوزادان در زمانهای خاص مثلاً صبح زود گریه میکنند و گاهی برای گریه بعضیها هم الگویی خاص وجود ندارد. نوزاد شما کوچکتر از آن است که بتواند به خودش کمک کند و یا به شما بگوید که از چه چیز ناراحت است. تنها کاری که از دست شما برمیآید این است که برای او همراهی دلسوز باشید. سعی کنید گریهاش را تحمل کنید، زیرا او به آرامشبخشی و اطمیناندهی شما نیاز دارد.
گفتن این آسان است، اما انجام آن مشکل است، زیرا گریه نوزاد طوری طراحی شده که شما تصور کنید او در حال رنج کشیدن است. طبیعت از این راه کمک میکند تا ما دنیا را از دید نوزاد ببینیم؛ اما همین امر سبب میشود که تحمل کردن نوزادان که مدام گریه و ناله و بدخلقی میکنند بسیار سخت شود.
سعی کنید از گوش دادن به راهنماییهای افراد غیرمتخصص که باعث میشود هر روز روش تربیت نوزاد خود را عوض نمایید، خودداری کنید. متأسفانه برای ساکت کردن نوزادان راههای دقیقی وجود ندارد و تنها راه این است که آن قدر از نظر روحی و عاطفی به نوزاد خود نزدیک شوید که بفهمید راههای علمی مناسب برای ساکت کردن نوزادتان کدام است و کدام روش را میتوانید برای نوزاد خود به کار ببندید. دیدن جهان از دید نوزاد، روش خوبی برای شروع است.
عدهای از نوزادان آرام و ساکت هستند و در صورتی که بیش از حد با آنها بازی کنید خسته و زده میشوند. بعضی از آنها از احساس جریان داشتن زندگی در اطراف خود لذت میبرند. برای بعضی از آنها شیر خوردن و یا داشتن چیزی برای مکیدن مانند معجزه عمل میکند. عدهای دیگر هم زمانهای شیر خوردن را لحظاتی خستهکننده میدانند. تعدادی از نوزادان را میتوان به راحتی از بغل بزرگترها بر روی کالسکه یا تخت گذاشت. اما تعدادی دیگر از آنها تصور میکنند با این کار دنیا به آخر رسیده است. نوزادان همگی با یکدیگر متفاوت هستند. نوزاد شما چگونه است؟
آیا نوزاد شما شب را به طور کامل میخوابد؟
سعی کنید نوزاد خود را با نوزاد سایرین زیاد مقایسه نکنید. مسابقهای در کار نیست. خستگی بیش از حد و کمخوابی خودبهخودی خود به قدر کافی بد هستند اما بدتر از آن، این است که شما فکر کنید بدخوابی نوزادتان غیرمعمول است و یا مشکلی در نوزاد و یا در شما وجود دارد. نوزادان در اوایل زندگی تفاوت میان شب و روز را نمیدانند. اکثر نوزادان زیر 6 ماه به طور مداوم در ساعتهایی که برای بزرگسالان جزو ساعات شب محسوب میشود بیدار میشوند و داشتن شبهایی همراه با بیدار شدنهای مکرر تا مدتها غیرمعمول نیست.
دستگاه گوارش نوزادان تحمل حتی 6 ساعت گرسنگی را در شب ندارد که به خصوص این مسأله در 3 تا 4 ماه اول و به ویژه در نوزادانی که از شیر مادر استفاده میکنند بیشتر رایج است. اما نوزادان فقط به خاطر گرسنگی بیدار نمیشوند، آنها در آغاز راه زندگی هستند و از نظر عاطفی به شدت به کسانی که آنها را بزرگ میکنند وابسته میباشند. وقتی که نوزاد شما بزرگتر میشود به تجربه یاد میگیرد که هر وقت به شما نیاز دارد در کنارش هستید. این اطمینانی که به وجود و حضور شما پیدا میکند او را قادر میسازد که قدری آرامتر شود و احساس راحتی بیشتری بکند.
سعی کنید برنامهریزی ثابتی برای زندگی داشته باشید.
نوزادان به غذا، خواب، گرما، آرامش، عشق و توجه نیاز دارند. برنامهریزی به شما کمک میکند که روز خود را به صورت منظم بگذرانید اما برنامه باید قابل تغییر و مطابق با واقعیت باشد و همچنان که نوزاد شما رشد میکند برنامه نیز باید تغییر یابد. داشتن برنامه به معنی این نیست که خلق و خوی نوزاد شما عوض میشود و یا میتوانید برای تمامی مشکلات او پاسخی داشته باشید. به هر حال بیش از حد به فکر برطرف کردن مشکلات بودن میتواند به عنوان سدی حقیقی مانع شناخت روحیات نوزاد توسط شما شود.
اگر نوزاد را در حال گریه کردن رها کنیم آیا برای او ضرر دارد؟
به ندرت میتوان نوزادی را یافت که هیچ وقت در حال گریه رها نشده باشد؛ به علاوه سلامت بودن شما بیش از هر چیز دیگری برای نوزادتان لازم است. بنابراین از آن جایی که نوزادتان به شما نیاز دارد باید به فکر مراقبت از خودتان هم باشید، پس تا جایی که امکان دارد از همسر و خانوادهتان کمکهای عملی و حمایتهای عاطفی درخواست کنید. بسیار مناسب خواهد بود اگر شخصی برای مدت یک یا دو ساعت از نوزاد شما مراقبت کند تا بتوانید استراحتی داشته باشید.
آیا توجه بیش از حد باعث لوس شدن نوزاد نمیشود؟
نوزادان چیزی بیش از آنچه احتیاج دارند، درخواست نمیکنند.
اگر به نظر میرسد خواستههای آنها بیش از حد است به علت آن نیست که آنها لوس شدهاند. اما کودکانی که یکسالگی خود را کامل میکنند بیش از کودکان نوپا اطمینان پیدا میکنند که اگر به والدین خود نیاز حقیقی داشته باشند میتوانند آنها را احضار کنند و اگر نتوانند والدین خود را جلب کنند به کجخلقی روی میآورند.
در همین زمان پایههای یادگیری کودک برای صبر کردن و نتیجه گرفتن گذاشته میشود.
چگونه نوزاد را آرام کنیم؟
اگر گریه نوزاد شما شدید است و نمیتوانید او را ساکت کنید او را به پزشک و یا کارشناس بهداشت نشان دهید تا اگر مشکل جسمانی دارد مشخص شود. اگر آنها به شما اطمینان دادند که نوزادتان مشکلی ندارد، تصور نکنید که او «بیخودی گریه میکند» و یا «نوزاد بدی» است یا از شما زده شده است. این حالات وضعیتی خستهکننده اما رایج است و با گذشت زمان نوزاد آرام خواهد شد.
چند راهنمایی سودمند و عملی
1- سعی کنید زمان خواب نوزاد را به زمانی آرام تبدیل کنید که دارای الگویی ثابت و یکنواخت باشد.
2- به نوزاد برای آرام شدن زمان بدهید. اگر نمیتواند خودش ساکت شود و یا مدام به خواب میرود و بیدار میشود، او را در حال گریه و پریشانحالی به مدت طولانی رها نکنید.
3- سعی کنید تا حد امکان مدت استراحت و خواب نوزاد طولانیتر شود.
4- از گریه نوزاد خود دستپاچه نشوید و برای ساکت کردنش خود و او را از جمع جدا نکنید.
5- تا آنجایی که امکان دارد برای اداره نوزاد از دیگران کمک بگیرید و سعی کنید با مادرانی که وضعیت مشابه شما را دارند ارتباط داشته باشید.
6- سعی کنید در فرصتهایی که نوزادتان خوشحال است حداکثر لذت را از او ببرید. خاطرات خوش چنین لحظاتی باعث میشود که زمانهای بداخلاقی نوزاد را راحتتر تحمل کنید.
اگر با به کار بردن روشهای فوق باز هم نوزادتان آرام نمیشود و شبها شما را بیدار نگه میدارد، باید در مورد مسائل روز او بیشتر فکر کنید. آیا نوزاد در اوقات روز بیش از حد توسط اطرافیان به هیجان میآید؟ آیا آنقدر اطرافیان با او بازی میکنند که نمیتواند لحظاتی را با آرامش در کنار شما بگذراند؟
بعضی از نوزادان در طول روز بسیار تودار و متکی به خود هستند و به نظر میرسد که فقط شبها به یاد مادرشان میافتند. بهتر است در مورد چنین نوزادانی در طول روز با آنها همبازی شوید تا حالت استقلال آنها تقویت نشود و به افراد یا چیزهایی غیر از مادر خود وابسته نشوند.
نوزادان احساسات شما و خانواده را حس میکنند و اگر شما یا خانوادهتان در وضعیتی ناراحتکننده و یا نگرانکننده قرار داشته باشید، آرامش نوزاد به هم میریزد و درست هنگامی که شما نیاز به آرامش دارید او بدخلق و شبزندهدار میشود. بسیار مشکل است که نوزاد را از نگرانیهای خانوادگی دور کرد، اما اگر بدانید مشکلات چه چیزهایی هستند میتوانید از آنها دوری کنید. بعضی از افراد بعد از به دنیا آمدن نوزاد خود احساس شکست و بدبختی میکنند. تمامی احساسات و خواستههایی که اشخاص دارند و میتوانند آنها را خیلی عادی پشت سر بگذرانند، در صورت عدم توجه ممکن است فشار مضاعفی بر آنها وارد کند. بنابراین اگر به نظر میرسد که نوزاد شما به هیچ طریقی آرام نمیشود شاید به خاطر این است که احساس میکند شما خوشحال نیستید.
عدهای از مادران یا پدران بعد از به دنیا آمدن نوزاد خود احساس تنهایی میکنند. به خصوص آنهایی که به هر علت مجبور هستند نوزاد را به تنهایی بزرگ کنند. در دورانهایی که مشکلات به انسان روی میآورند همه اطرافیان در نقش یک انتقادگر ظاهر میشوند. حتی به نظر میرسد که نوزاد نیز چنین نقشی را بازی کند. در چنین مواقعی میتوانید از کسی بخواهید در قبال دریافت پول مدتی از نوزاد شما نگهداری کند. گاهی اوقات نوزاد پس از یک دوره غم و اندوه، مانند مرگ یکی از والدین، سقط جنین قبلی، مردهزایی و یا مرگ ناگهانی کودک قبلی، به دنیا میآید. در چنین مواردی ممکن است کنار آمدن با گریههای نوزاد و ساکت کردن او در شب برای والدین بسیار دشوار شود. برای اکثر مردم، پدر یا مادر شدن سختترین کاری است که در زندگی انجام دادهاند. اما پاداش این کار سخت این است که همه حاضر هستند در این راه شما را کمک کنند.
نوزادان به 8 دلیل گریه میکنند
پی بردن به دلیل گریه نوزادان، کار چندان آسانی نیست و تجربه ثابت کرده که در اغلب موارد گریه آنها هم چندان بیدلیل نیست. پی بردن به علت گریه نوزادان، موجب رسیدگی بیشتر میشود. دلایل گریه نوزادان را از زبان خود نوزادان بشنوید:
1- گریه میکنم چون گرمم شده!
اگر از دمای بدن نوزاد خود مطمئن نیستید، بهتر است دست خود را روی شکم یا پشت او قرار دهید تا از حرارت فیزیکی او مطمئن شوید. همچنین گونهها و پاها از خنکی مطبوع نوزاد به راحتی خبر میدهد!
2- گریه میکنم چون شما با هم دعوا میکنید!
نوزادان جملات شما را نظیر چرا زبالهها را سر موقع بیرون نمیگذاری، نمیفهمند ولی به راحتی تنش و مشاجره والدین را احساس میکنند و این باعث نگرانی و بیقراری آنها میشود. بهتر است دعوای اصلی خود را به بعد از خواب او موکول کنید.
3- من مضطرب و پریشان شدهام!
صداهای بیش از اندازه، جابهجایی و حرکت، نور خیرهکننده، حضور در اجتماعات شلوغ مثل مهمانی میتواند آرامش نوزاد را مختل کرده و باعث بیقراری او شود. حتی محصور شدن در بین کوهی از اسباببازی نیز میتواند به همین نسبت برای نوزاد ایجاد تنش کند. این هوشیاری والدین است که باید مراقب حساسیت نوزاد خود بوده و پی به علت اصلی این بیقراری ببرند و فضایی مطبوع و آرام برای او خلق کنند.
4- گریه میکنم چون دلم درد میکند!
هیچ دلیل روشنی برای ناراحتیهای گوارشی نوزادان وجود ندارد و متأسفانه بسیار رایج است. ممکن است نوزاد دچار ریفلاکس معده باشد یا فرمول شیر مصرفی، او را دچار این حساسیت کرده است. ممکن است نوزاد مبتلا به یبوست شده و هزاران دلیل گوارشی دیگر. مهمترین کار والدین این است که بعد از هر وعده غذا دادن به نوزاد، او را وادار کنند که آروغ بزند. برای رفع گاز معده بهتر است که به آرامی شکم نوزاد را ماساژ دهید یا پاهای او را به حالت دوچرخه زدن تکان دهید. اگر کودک از شیر مادر تغذیه میکند، بهتر است در هر وعده غذا تنها از یک طرف شیر بخورد یا اگر با شیشه شیر به او غذا میدهید، سعی کنید سرشیشهای که مجاری باریک دارد، انتخاب کنید. این کارها باعث میشود که کودک هنگام غذا خوردن هوای کمتری را به درون دستگاه گوارش خود بفرستد.
5- گریه میکنم چون پوستم ظریف است!
اطراف انگشتان دست و پای نوزاد زواید بسیار ظریفی وجود دارد که ممکن است هنگام زدودن آنها، نوزاد احساس ناراحتی کند. بنابراین، کار باید به دقت و به کمک وسایل مخصوص انجام شود. همچنین در اغلب موارد، برچسب لباس نوزاد یا زیپ لباس میتواند کودک را ناراحت کند. حتی کمربند ایمنی کالسکه یا ماشین، باعث ساییدگی پوست نوزاد و آزردگی او میشود.
6- گریه میکنم چون احساس تنهایی میکنم!
از ماههای 6 تا 9، نوزاد متوجه جدایی خود از مادر میشود. اما تنها گذاشتن او در اتاق میتواند غیر قابل تحمل باشد و گریه او را به همراه داشته باشد. این که نوزاد را در فضایی قرار دهید که ضمن کنترل او، به کار خود بپردازید، خوب است. اما اگر احساس کردید که همین جدایی نیز برای او سخت است، هر از گاهی به او توجه و محبت کنید. گاهی تنها دیدن شما یا در آغوش گرفتن او برای چند لحظه به او تسکین میدهد ولی اگر به هیچ عنوان حاضر به جدایی نشد، در هر حال امیدوار باشید که با ورود به 15 ماهگی، بهتر با این حقیقت کنار میآید.
7- گریه میکنم چون گرسنهام!
ممکن است نوزاد درست یک ساعت بعد از شیر خوردن، ناآرامی کند و دقیقاً این ناآرامی به خاطر گرسنگی او باشد. این اتفاق اصولاً در مراحل رشد نوزاد پیش میآید. مثلاً در هفته 2، 3 و ماههای 3 و 6، که تقریباً 2 روز ادامه مییابد. اگر از گرسنه بودن او مطمئن نیستید، او را بلند کنید و چند دقیقه راه بروید. اگر به خواب رفت یا حداقل آرام شد، به این معنا است که گرسنه نیست ولی اگر گریه او همچنان ادامه داشت، بهتر است به او شیر بدهید.
8- گریه میکنم چون از دیدن این فضای تکراری خستهام!
ماندن بیش از اندازه در یک وضعیت ثابت مثل قرار گرفتن روی صندلی و یا گوشهای از اتاق میتواند سبب خستگی و کسالت نوزاد شود، بنابراین بد نیست که کمی او را حرکت دهید. فضای متنوعی را برای او خلق کنید یا هر از گاهی او را به پارک ببرید. اگر به قدری پرمشغله هستید که فرصت این کار را ندارید، لااقل با او صحبت کنید. نوزادان بسیار اجتماعی هستند. آنها از بودن در کنار شما، دیدن شما، گوش دادن به شما و آموختن از شما لذت میبرند.