مشکلات سفره‌ی خانواده‌ی ایرانی امروز
1
. زرشک‌پلو با مرغ و باقالی‌پلو با ماهی، غذاهای بسیار سرد هستند که بلغم‌زا و سودازا هستند (یعنی به مرور زمان و در صورت مصرف زیاد غلظت خون ایجاد خواهند کرد و اخلاط نابه‌جا و مضر در بدن تولید می‌کنند) ماهی، مرغ، برنج، زرشک، رب، سالاد، ماست، آبلیمو، سیب‌زمینی، باقلا و روغن‌نباتی، همگی سرد و بلغم‌زا هستند که چنین غذایی کمتر باید مصرف شود و همراه آن حتماً باید ادویه‌ی گرم و گرمی‌ها نظیر فلفل سیاه، کنجد، عسل، سیاهدانه، زنجبیل و آویشن مصرف شود.
2. عدسی غذایی سودازا است و غلظت خون ایجاد می‌کند. نخود صفرازا و خونساز است. در طب سنتی لوبیا جایگاه چندانی در تغذیه ندارد و در عوض نخود بسیار مورد تأکید است و حکما سم‌زدایی از بدن، افزایش توان جنسی، افزایش حافظه، تقویت قلب، خونسازی، استخوان‌سازی، جلوگیری از سفیدی موها و ده‌ها خاصیت دیگر برای نخود قائل می‌باشند. نخود حرارت غریزی (نیروی حیاتی و انرژی ذاتی) را افزایش می‌دهد و جوانی را پایدار می‌کند. به همین دلیل در تغذیه‌ی سنتی ایرانیان نخود جایگاه ویژه‌ای داشته و در آبگوشت و انواع خورشت‌ها و آش‌ها مکرر استفاده می‌شده است و امروزه برعکس شده و مصرف لوبیا روزبه‌روز بیشتر و گسترده‌تر می‌شود و مصرف نخود روزبه‌روز محدودتر و کمتر.
3. حذف سبزی و جایگزینی سالادها نیز صحیح نیست. طبق توصیه‌ی اهل بیت (علیهم السّلام) سبزی آرایش و زینت و برکت سفره است. طبع سبزی‌ها عموماً «گرم» است و هضم غذا را بهتر می‌کنند. دارای فیبر بوده که مانع یبوست است و مواد معدنی سرشار و ویتامین‌های متنوع دارند. سالادهای مرسوم (نظیر خیار و گوجه و کاهو و ...) بلغم‌زا هستند و برخلاف تفکر مرسوم هضم غذا را مختل می‌کنند! نفخ ایجاد کرده و اخلاط مضر در بدن تولید خواهند کرد. خصوصاً که روی سالادها سس مایونز (ماده‌ای بسیار سمی و مضر) هم اضافه می‌شود.
4. خوردن ماست همراه گوشت و غذاهای گوشتی بسیار مضر است و طبق گفته‌ی حکما خلط خام و بلغم فراوان تولید خواهد کرد. یکی از مهم‌ترین علل ویتیلیگو (برص و لک و پیس) از نظر طب قدیم مصرف ماست توأم با گوشت ذکر شده است.
5. مصرف پنیر به تنهایی مضر است و بلغم‌زا است. بهتر است پنیر شب‌ها مصرف شود و همراه گردو مصرف شود. پنیر را می‌توان به همراه زیره‌ی سیاه و سیاهدانه مصرف کرد. نان و پنیر خوردن به تنهایی در صبحانه بلغم‌زا است و فرد را دچار رخوت و سستی و بی‌حالی و خواب‌آلودگی و کندی در یادگیری و کاهش تمرکز ذهن خواهد کرد. (قابل توجه دانش‌آموزان و دانشجویان عزیزی که صبحانه نان و پنیر میل کرده و در ساعات 12-10 صبح سر کلاس دچار چرت و خواب‌آلودگی می‌شوند.)
6. لبنیات خالی مضر است، پنیر با گردو یا سیاهدانه یا زیره، شیر با گلاب یا عسل یا هل یا دارچین، ماست با زنیان یا سیاهدانه یا شیره‌ی انگور یا نعناع و گل سرخ، کره با عسل بایستی میل شود.
7. حذف سرکه از سبد غذایی خانواده‌ی ایرانی یکی از بزرگترین ظلم‌هایی است که متأسفانه توسط گروهی از پزشکان دامن زده می‌شود. تحت این عنوان که سرکه برای اعصاب مضر است و سبب زخم و ورم معده می‌گردد! رسول خدا (صل الله علیه و آله) می‌فرماید: "در خانه‌ای که سرکه باشد فقر وارد نمی‌شود. سرکه جزء ثابت خوراک سفره‌ی امام علی ابن ابی‌طالب (علیه السّلام) بوده است. طبق تحقیقات طب نوین، سرکه درکاهش کلسترول و چربی خون و قندخون نقش بسزایی دارد. سرکه سبب بهتر شدن جریان خون در رگ‌های بدن می‌شود. سرکه کمک به هضم غذا می‌کند و صفرابر است. سرکه سبب ضدعفونی غذا و از بین رفتن رسوبات و املاح مضر آنها می‌گردد. طبیعت سرکه سرد است و اگر فرد سوداوی و بلغمی در مصرف آن زیاده‌روی کند سبب ضعف اعصاب و بی‌حالی و افت فشار خون می‌شود و ممکن است مضراتی داشته باشد که بهتر است این افراد سرکه را با عسل یا شیره (سکنجبین، سرکه شیره) مخلوط کرده و میل کنند که ترکیبی اصلاح شده است و دیگر عوارض سرکه را نخواهد داشت. ترشی‌ها جایگزین‌های خوبی برای سرکه هستند. زکریای رازی در رساله‌ی سکنجبینیه بیش از یکهزار نوع سرکه و سکنجبین معرفی کرده که هر کدام فرمول ساخت ویژه‌ای داشته و موارد مصرف و کاربردهای درمانی هر کدام را مفصلاً تشریح نموده است.
8. وعده‌ی غذای ظهر از نظر طب سنتی و طب اسلامی مضر است و سودازا است و سبب غلظت خون می‌شود. در طب اسلامی توصیه به دو وعده غذا خوردن شده است. یکی صبح و دیگر عصر و غروب یا ابتدای شب.
9. تنوع‌خواری و مصرف اقلام متعدد و متنوع در یک وعده‌ی غذایی کاری غلط است و از نظر طب اسلامی مضر است و سبب به هم خوردن تنظیم دستگاه گوارش می‌شود. زمانی که تنوع اقلام یک وعده‌ی غذا از دو- سه مورد بیشتر می شود، سیستم اخلاطی و آنزیم‌های هاضمه دچار سردرگمی و اختلال شده و هضم غذا ناقص خواهد شد. یکی از رموز «طول عمر» از نظر طب سنتی ساده غذا خوردن و تنوع کم اقلام غذاهای سفره، ذکر شده است.
10. ریزه‌خواری و جزءخواری نیز در طب سنتی مضر برای دستگاه گوارش محسوب می‌شود. وعده‌های متعدد امّا کوچک غذا خوردن (به ویژه اگر اقلام Junk food نظیر پفک و چیپس و کیک و ... باشد) سبب استهلاک بیشتر دستگاه گوارش و طول عمر کمتر می‌گردد. (تنوع‌خواری و ریزه‌خواری و جزءخواری در طب جدید نه تنها مضر معرفی نشده است بلکه مفید و واجب شمرده شده است!) مثال ساده‌ای می‌زنیم: شما اگر در یک روز اتومبیل خود را یک بار روشن کنید و صد کیلومتر رانندگی کنید به مراتب استهلاک کمتری خواهد داشت تا آن را بارها روشن کرده ولی هر بار صد متر و پنجاه متر رانندگی کنید.
11. آجیل‌ها برای کاهش چربی خون و غلظت خون و سلامت کبد و قلب و افزایش کارکرد مغز بی‌نهایت مفید و لازم می‌باشند. طبق تحقیقات محققین آمریکایی بهترین آجیل‌ها به ترتیب بادام درختی، گردو، فندق بوده (درست منطبق بر دیدگاه حکمای طب سنتی ایران). مصرف روزانه‌ی یک مشت آجیل بین پنج تا پانزده سال به طول عمر شما می‌افزاید. (در سنت ایرانیان مصرف آجیل فراوان بوده و در مهمانی‌ها و شب‌نشینی‌ها، آجیل بسیار مرسوم بوده است.) مصرف روزانه‌ی 21-7 عدد بادام (البته مغز نشده به طوری که خودمان آن را بشکنیم. زیرا بادام و گردو پس از خارج شدن از پوسته‌ی خود پس از چند روز، درصد قابل توجهی از خواص خود را از دست می‌دهند.) جهت پاکسازی کبد، تقویت استخوان‌ها، رشد قدی اطفال و افزایش هوش و حافظه توصیه می‌گردد. آجیل‌ها به غلط، مضر برای کبد معرفی شده است که به هیچ وجه این طور نیست و فقط در طبایع صفراوی‌مزاج مصرف آن باید محدودتر باشد.
12. باور غلط و مصطلح دیگری که باز از سوی برخی پزشکان ما تقویت می‌شود مضر بودن ادویه برای کبد است! طبیعت ادویه گرم و خشک است و تنها مورد احتیاط آن در طبایع صفراوی که خود گرم و خشک هستند، می‌باشد. مصرف ادویه همراه غذاها در طبایع سرد، عامل فعال شدن کبد و کارکرد منظم دستگاه گوارش خواهد بود. ادویه سبب تعدیل بلغم اضافی معده و رطوبت‌های نابه‌جای دستگاه گوارش شده و با مصرف بلندمدت و مداوم، بلغم و سودای نابه‌جای بدن نیز کاهش یافته که در تخفیف و درمان بیماری‌های بلغمی و سوداوی بسیار مؤثر است (بیماری‌هایی نظیر آرتروز، درد مفاصل، نفخ معده، کاهش حافظه، صرع، شب‌ادراری، عفونت‌های زنانگی و افسردگی و ...) بالاترین مصرف زنجبیل در دنیا مربوط به کشورهای اروپایی است و امروزه ثابت شده است که زنجبیل در مهار آترواسکلروزیس و حل کردن لخته‌های خون و کاهش غلظت خون کاملاً مؤثر است. مهم‌ترین علت نفخ معده، مصرف سردی‌ها با غذا است نظیر خیار، کاهو، ماست و ... که برای چاره‌ی این موضوع، مصرف ادویه با غذاها مثلاً کنجد خام و عسل، فلفل سیاه، پودر آویشن با ماست، سیاهدانه، زنجبیل، زیره‌ی سیاه توصیه می‌شود.
13. مصرف هندوانه و خربزه و طالبی و انگور به همراه غذاها سوءهاضمه و اخلاط فاسد تولید می‌کند. تنها میوه‌ای که همراه غذا مجاز به مصرف است انار و زیتون است و جالب است که بدانیم مصرف انار و زیتون به تنهایی از دیدگاه حکمای طب سنتی مضر است. به طور کلی میوه‌ها بهتر است تنها مصرف شود.
14. هر غذایی در طب سنتی دارای یک یا چند مصلح می‌باشد. منظور از مصلح یعنی نوعی ماده‌ی غذایی یا گیاه دارویی که مصرف آن به همراه غذای موردنظر، در اصلاح و تعدیل عوارض جانبی احتمالی آن غذا، مؤثر خواهد بود و هضم غذا را بهتر خواهد کرد و خواص و فواید غذا و جذب غذا و اثرگذاری غذا را در بدن و ارگان‌های مربوطه مضاعف خواهد کرد. در تغذیه‌ی سنتی ایرانیان مصرف مصلحات به طور کامل مراعات می‌شده است و تقریباً غذایی و میوه‌ایی یافت نمی‌شود که بدون مصلحات مصرف شود. مثلاً کاهو و سکنجبین، خیار با نعناع و گل سرخ، ماست با شیره، برنج با زیره‌ی سیاه، دوغ با کاکوتی و آویشن، چای با آبلیمو، تخم‌مرغ با دارچین، ارده با شیره‌ی انگور، عدسی با گلپر، آش جو با فلفل سیاه، آبگوشت با پیاز، کباب با سماق، ماهی با گردو و فلفل سیاه و سیر و ... مصرف می‌شده است. امروزه تقریباً مصرف این مصلحات با غذاها کنار گذاشته شده است که سبب کاهش کم و کیف جذب و هضم غذا خواهد بود.
15. اکثر اقلام و غذاهای وارداتی غرب (ماکارونی، پیتزا، پفک، سوسیس کالباس، همبرگر، نان فانتزی، شکلات‌ها، بیسکویت‌ها، چیپس و ...) یبوست‌زا هستند. یبوست در طب سنتی بسیار حائز اهمیت است و یکی از اصلی‌ترین دلایل پیدایش و شدت یافتن بیماری‌ها است، تا آنجا که به عنوان ام‌الامراض (مادر بیماری‌ها) شناخته شده است. نان‌های بدون سبوس و برنج دو عامل مهم تشدید یبوست است. غذا هرچه خشک‌تر باشد یبوست‌زاتر است، به همین دلیل در طب سنتی اغلب غذاها به شکل آش و خورشت و حلیم و فرنی و آبگوشت طراحی شده است که همگی ضدیبوست هستند.
16. سالاد الویه نیز جزء غذاهای بسیار سرد و بلغم‌زا می‌باشد و لذا باید با ادویه گرم نظیر فلفل سیاه و آویشن مصرف شود. به دلیل وجود مواد شیمیایی سرطان زا در سس مایونز، بهتر است هنگام تهیه سالاد الویه از سس کمتری استفاده شود.
