بر نوزاد شما پس از تولد چه می‌گذرد؟
نوزاد شما موقع تولد نزدیک‌بین می‌باشد، اگر به صورت خیلی نارس متولد شده باشد در برابر منبع نور پلک می‌زند اما اگر کمی زودتر از موقع متولد شده باشد، در مقابل منبع نور چشم‌هایش را می‌بندد.
در این صورت وقتی به سن یک نوزاد رسیده می‌رسد در مقابل منبع نور سرش را به سمت آن می‌چرخاند، اما نوزاد رسیده در مقابل منبع نور علاوه بر تمرکز، نور را هم دنبال می‌کند. شنوایی نوزاد شما هنگام تولد به خوبی تکامل یافته است، اغلب به سمت صدا به خصوص صدای زنانه واکنش نشان میدهد. این عکس‌العمل موجب اطمینان شما می‌شود و حتی اگر شما به نوزادتان نگاه کنید او نیز به سمت شما برمی‌گردد. پس از این دوره کوتاه آشنایی نوزادتان به خواب می‌رود. اما در این مرحله هم اگر شما از داروهای بیهوشی استفاده کرده باشید و چندان هوشیار و آگاه نباشید، این آشنایی و ارتباط برقرار کردن ممکن است حتی چندین روز به تأخیر بیفتد.
نوزاد شما برای زندگی کردن در خارج از محیط رحم نیاز به یک سری تغییرات فیزیولوژیک مهم و سریع در سیستم گردش خون، ریه و ... خود دارد، که این اتفاقات در نوزاد سالم بدون دخالت رخ میدهد. اما برای ادامه حیات، تغذیه، پیشگیری از سرما و یا گرما و ... باید از محرک‌های حسی مختلف استفاده کند. در واکنش به این محرک‌ها گاه بیدار شده ولی نه آنقدر که کاملاً هوشیار شود؛ اما گاهی نیز در واکنش به همین محرک‌ها بیش از حد هوشیار و بیدار شده و چه بسا گریه‌های غیر قابل کنترل و بسیار شدیدی از خود نشان دهد. نوزاد شما در زمان‌های مختلف حالت‌های متفاوتی را از خود نشان میدهد. گاه خواب‌آلوده می‌شود و گاه هوشیار است. گاه در خواب سطحی و گاه در خواب عمیق به سر می‌برد. زمانی تنها قیل و قال می‌کند و گاهی شدیداً گریه می‌کند. وقتی کاملاً هوشیار باشد به صورت شما خیره می‌شود و به طور قابل اطمینانی سرش را نیز به طرف صدا می‌چرخاند و حتی به دنبال منابع صدا می‌گردد. ابتدا اشیا را به طور افقی و وقتی کمی بزرگتر شد، به صورت عمودی هم دنبال می‌کند.
شما والدین عزیز، در تنظیم حالت شیرخوارتان گاه به طور فعال دخالت می‌کنید؛ مثلاً باعث می‌شوید نوزادتان به طور متناوب تحریک و یا آرام شود. در این صورت به رشد بدنی و تقویت تعادل فیزیولوژیک او کمک می‌کنید. اگر شما به طور مداوم کنار کودکتان حاضر باشید و به نیازهای متفاوت او پاسخ دهید کمتر به تنش و نگرانی دچار می‌شود. البته حضور مادر اغلب مؤثرتر از حضور پدر است و این خود باعث تقویت حس مادرانه شما از توانایی ارتباط با نوزادتان می‌شود. 3 تا 5 روز بعد، شما نوزادتان را برای ویزیت نزد پزشک می‌برید. وزن او ممکن است حتی کمتر از زمان تولد شده باشد؛ علت آن شاید دفع مایعات خارج سلولی اضافی باشد. شاید هم به این علت باشد که هنوز خوب شیر نخورده است. به تدریج وقتی مکیدن را بهتر یاد می‌گیرد شما راحتی و آرامش بیشتری برای شیر دادن پیدا می‌کنید و شیر اصلی که مملو از چربی است، جایگزین شیر اولیه می‌شود. وزن‌گیری به حد مطلوب می‌رسد. در ماه اول روزانه حدود 30 گرم به وزنش اضافه می‌شود. دور سر نوزادتان را پزشک با دقت اندازه‌گیری می‌نماید که ممکن است نسبت به دور سر اولیه خیلی تفاوت داشته باشد، شاید علت آن این باشد که سر نوزادتان حین تولد کمی فشرده شده باشد، به هر حال از این به بعد اندازه‌گیری دور سر بسیار مهم است.
در این زمان کودک شما در اندام‌های خود حرکات پیچشی و غیر قابل کنترل از خود نشان میدهد، هر از گاهی دست‌های خود را باز و بسته می‌کند و حتی خودبه‌خود لبخند می‌زند. در ابتدا خواب و بیداری در طول شبانه‌روز به طور یک‌نواخت دیده می‌شود اما با تکامل سیستم عصبی این دوره‌ها تغییر می‌کند؛ البته یادگیری نیز نقش مهمی دارد. شیرخوارانی که والدین آنها بیشتر دخالت کرده و در طول روز آنها را تحریک و بیدار می‌کنند بیشترین میزان خواب را در طول شب دارند. شیرخواران تا 3 ماهگی اغلب 2 تا 3 بار در طول شب از خواب بیدار می‌شوند، اما بعضی از آنها هم برای مدت طولانی‌تری حدود 4 تا 6 ساعت در یک نوبت می‌خوابند و در پاسخ به محرک‌هایی مثل گرسنگی و یا خیس کردن پوشک گریه می‌کنند. اما گاهی نیز بدون علت مشخص گریه می‌کنند. در حدود یک تا یک و نیم ماهگی شیرخواران بیشترین میزان گریه را شاهد هستیم که گاهی حتی تا 3 ساعت در روز نیز گریه می‌کنند و به تدریج تا 3 ماهگی گریه کردن کاهش می‌یابد. نوزاد شما به تدریج با محرک‌های بینایی، تماسی، بویایی و شنوایی مختلفی روبه‌رو می‌شود که همه آنها نقش مهمی در تکامل قوه ادراکی او بازی می‌کنند. ثابت شده است در صورت تکرار یک محرک، شیرخواران به آن عادت می‌کنند و وقتی آن محرک تغییر کند توجه‌شان بیشتر می‌شود. شیرخوار شما به تدریج بین طرح‌های مشابه رنگ‌ها و صداها تفاوت قائل می‌شود و حتی با افزایش سن این قدرت افتراق بیشتر و کامل‌تر می‌شود. نکته دیگر در حالت رفتاری نوزاد شما، اعتماد اوست. شیرخوارتان می‌آموزد با اعتماد می‌تواند نیاز فوری خود را برطرف سازد. در دسترس بودن شما موجب افزایش این اعتماد و اطمینان می‌شود. نوزادان و شیرخوارانی که در صورت روبه‌رو شدن با هرگونه ناراحتی از طرف والدین در آغوش گرفته می‌شوند و محافظت می‌شوند، در یک سالگی کمتر گریه می‌کنند و در دو سالگی کمتر حالت‌های پرخاشگری از خود نشان می‌دهند. البته این احساسات به ذات شیرخوار و پاسخ والدین بستگی دارد. به هر حال موفقیت در تنظیم و برقراری این چرخه‌های خواب و بیداری و یا آرامش و بی‌قراری کودک، همگی در احساس موفقیت شما والدین نقش مهمی دارد.
