استفتاء از دفتر مقام معظم رهبری درباره مهریه
به گزارش جهان به نقل از دخت ایران؛ برخی از مسئولین پیشنهاد داده بودند قانونی تصویب شود تا تعداد ۱۴ عدد سکه طلا به عنوان سقف قانونی مهریه تعیین شود. این پیشنهاد غیرکارشناسی با واکنشهای متعددی روبرو شد و دخت ایران نیز تحلیل خود را در این خصوص ارائه نمود.
برای دقت بیشتر در بررسی این پیشنهاد، مجله اینترنتی دخت ایران این مساله را به همراه یک سوال مشابه و مبتلا به دیگر از دفتر مقام معظم رهبری استفتا نمود تا نظر ایشان را در خصوص حق شرعی تعیین مهریه جویا شود؛ متن استفتا و پاسخ ایشان به این شرح است:
سوال:
با سلام و آرزوی قبولی طاعات...
اخیرا برای حل مشکلات ازدواج، از سوی برخی چهره های رسمی و شناخته شده پیشنهاداتی مطرح شده است که قانونی وضع شود تا سقف مجاز مهریه را ۱۴ سکه قرار دهد. از آنجایی که مهریه حق دختر به حساب می آید، آیا دولت و قانون حق اعمال چنین محدودیتی را دارند؟
از آنجایی که مکرر دیده شده دختران (به ویژه خواهران مذهبی) علاقه ای به مهریه سنگین ندارند، اما با اصرار خانواده و والدین به افزایش مهریه تن می دهند تا «رضایت پدر و مادر» حاصل شود (معمولا مادران رضایت خود را مشروط به قبول مهریه زیاد می کنند)؛ آیا پدر و مادر حق دخالت دارند؟ آیا دراین شرایط رضایت والدین ارجحیت دارد یا دختر می تواند از حق خود استفاده کرده و رقم پایین مهریه را در نظر بگیرد؟
پاسخ دفتر مقام معظم رهبری:
بسمه تعالی
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
به هر حال در اسلام حدّى براى مهریه به نحو لزوم معیّن نشده ولى هر چه کمتر باشد بهتر است و مستحب است که مقدار مهریه از مهرالسنه که پانصد درهم است، زیادتر نباشد و اختیار تعیین مقدار مهریه به دست زن و شوهر است.
موفق و مؤید باشید.
گفتنی است از آنجایی که مهریه یک حق شرعی است، با توجه به فتوای رهبر انقلاب، صدور چنین قانونی به معنای اجبار زن و شوهر به مقدار مشخصی از مهریه خواهد بود که شرعا اشکال خواهد داشت. لکن با توجه به برخی مهریههای غیرعادی و گاه حتی غیرعقلانی، و آمار بالای زندانیان مهریه در کشور، ضرورت اقدام جدی در این خصوص بیش از پیش احساس میشود.
اما آنچه دولت میتواند و باید انجام دهد، در چند بخش قابل پیشنهاد میباشند:
- فرهنگ سازی:
متاسفانه در سالیان اخیر، مهریه کارکرد درست خود را از دست داده و در میان نوعروسان، به عنوان ضمانتی برای جلوگیری از طلاق و یا خدای ناکرده در صورت جدایی به عنوان درآمدی برای گذران زندگی به عنوان زن مطلقه به حساب میآید. اقدامی که مسئولان مربوطه باید انجام دهند، فرهنگ سازی برای تغییر این نگرش ابتدا در دختران، و بعد در پسران است. پسرها نیز باید بیاموزند که مهریه حقی است بر گردن آنها که در صورت عدم توانایی در پرداخت آن نباید مبالغ بالا را بپذیرند. همانطور که در یکی از نظرات مطلب پیشین کافه خبر ذکر شده بود، باور غلط «مهریه را کی داده و کی گرفته» باید از میان مردم رخت بربندد.
- ضمانت اجرایی:
یکی از مهمترین مشکلات مهره و ازدواج در ایران، فقدان ساز و کارهای حقوقی دقیق برای رعایت حقوق زن و شوهر است. متاسفانه قوانین طلاق از ضمانت اجرایی برای احقاق این حقوق برخوردار نیستند و شوهران به راحتی میتوانند از طلاق یا تعهدات خود سر باز زنند. بنابر این ضروری است قانون گذاران در مسایل حقوقی ازدواج و طلاق بازنگری جدی داشته و قوانین را به نحوی تدوین کنند که زنان ناچار نباشند برای به سرانجام رساندن جدایی، از مهریه خود بگذرند، یا مهریه را آنچنان زیاد تعیین کنند که به عنوان گروکشی از پسر عمل کند.
- بسته های تشویقی:
از جمله اقداماتی که دولت میتواند برای ترویج مهریه سبک و ازدواج آسان صورت دهد، ارائه بستههای تشویقی است که خوشبختانه یکی دو نمونه از این تشویقها اخیرا از سوی دولت پیشنهاد شده است. به عنوان مثال وام ازدواج بیشتر به زوجهایی که مهریه پایینی دارند به خوبی میتواند مشوق زوجها باشد. این بستههای تشویقی میتواند در قابلب سرویسهای خدماتی نیز ارائه شود. به عنوان مثال ارائه تخفیفهای چشمگیر برای اماکن اقامتی یا تفریحی برای گذراندن ایام ماه عسل، خدمات آموزشی رایگان یا با تخفیف پس از ازدواج، ارائه تخفیف در زمینه ملزومات جشن عروسی مانند سالن عروسی، ماشین عروس و امثال اینها نیز میتواند امتیازات تشویقی برای زوجهایی باشد که مهریه خود را متناسب با مهرالسنه تعیین میکنند باشد.
طبیعتا نگهداری زندانیان مهریه هزینههای زیادی برای دولت به بار میآورد که با ارائه این پیشنهادها و کاهش آمار زندانیان، صرفهجویی لازم برای ارائه این تخفیفها و بستههای تشویقی نیز فراهم میآید.