ملاکهای انتخاب همسر -همتایی در عقاید دینی و اخلاق
عقاید دینی، بخش مهمی از فرهنگ و ذهنیت یک فرد را تشکیل میدهد و کنار گذاشتن اعتقادات و شعائر دینی برایش آسان نیست.بر این اساس در انتخاب همسر تا میتوانیم باید اعتقادمان به یکدیگر نزدیک باشد تا کمترین تنشی در این زمینه ایجاد نگردد.
در تشکیل خانواده و حفظ آن، دینداری نقش مهمی را بر عهده دارد. لذا در خانوادههای متدین که زن و شوهر به حدود الهی اهمیت میدهند، میبینید که سالهای متمادی با هم زندگی میکنند و جداییشان از هم سختتر است و دل در گرو محبت یکدیگر دارند، زیرا تدیّن ایجاب میکند که اگر شریک زندگیت را دوست داری، به او احترام بگذاری و حتی اگر او را دوست نداری دین به تو اجازه اهانت به او را نداده است و در نتیجه زندگی در کنار یک دیندار، آرامش بیشتری به انسان میدهد.
در ارتباط با موضوع فوق به این نکات توجه فرمایید:
1- دینداری عاملی قوی و استوار است که در بسیاری از موارد، انسانها را از لغزش و ارتکاب اعمال خلاف بازمیدارد.
2- ایمان عامل درونی است که همیشه همراه افراد است و آنان را بیشتر از رعایت قانون، از ارتکاب اعمال خلاف انسانی بازمیدارد، زیرا قانون یک عامل بیرونی است و طبعاً عامل بیرونی در حد ایمان تأثیر ندارد.
3- اختلاف در دیدگاههای مذهبی میتواند در بسیاری از جنبههای زندگی تأثیر بگذارد؛ از جمله نوع غذا، تعطیلات، تفریح، تربیت کودک و حتی شیوهی رفتار در بستر.
4- بیشترین میزان طلاق، متعلق به گروههایی است که در این گروهها هیچ یک از زن و شوهر به مرام و مسلکی پایبند نبودهاند، و حتی اگر این ناهمگونی باعث طلاق نشود، شیرینی و لطف زندگی را از بین میبرد و زمینه نارضایتی را فراهم میآورد.
برخی نشانههای فرد مذهبی عبارت است از:
- اعتقاد داشتن به خداوند متعال و پیامبر (ص) و معصومین (ع)؛
- آشنایی با مسألهی تقلید از مرجعی دینی؛
- دفاع از آرمانهای دینی، هنگامی که آن آرمان در معرض تهاجم قرار گرفته است؛
- انجام عبادات فردی و اجتماعی؛
- صداقت در گفتار و امانتداری؛
- پرهیز از گناهان کبیره.
آنچه در شرع مقدس اسلام معین شده، این است که دختر و پسر باید کفو یکدیگر باشند و مهمترین مسأله در کفویت، ایمان است؛ یعنی هر دو به مبانی الهی و اسلامی ایمان داشته، باتقوا و پرهیزگار باشند.
مقام معظم رهبری در این زمینه میفرمایند:
«البته در این زمینه هر کس در راه خدا جلوتر، پیشقدمتر، فداکارتر، آگاهتر و به دردبخورتر و برای خدا نافعتر باشد، این بالاتر و بهتر است. ممکن است زن در آن حد نباشد، ایرادی ندارد، زن خودش را به سمت او بکشاند ممکن است بالا باشد، مرد به قدر او نباشد، پس مرد باید خود را به سمت او بکشاند.»
باید توجه داشت عامل ایمان و دینداری، حتی نسبت به اخلاق، جایگاه والاتری دارد؛ زیرا دین پشتوانه اخلاق است و در حقیقت، اخلاق منهای دین بهرهی زیادی ندارد.به طور کلی، ایمان مذهبی از دو راه مهم بر ثبات و استحکام خانواده تأثیر میگذارد: نخست از راه تقویت و تحکیم مبانی اخلاقی فرد که از نتایج آن ایجاد یک عامل کنترل درونی است که از توسل شخص به اقدامات ظالمانه جلوگیری میکند؛ در روایتی از امام حسن مجتبی (ع) به این نکته اشاره شده است که: «دختر خویش را به ازدواج شوهر متدیّن و پرهیزگار درآورید، زیرا چنین شخصی اگر دخترتان را دوست بدارد، او را اکرام میکند و چنانچه او را نپسندد به وی جفا و ستم روا نخواهد داشت.»
راه دوم عبارت است از تأثیر ایمان مذهبی در معنا بخشیدن به زندگی و ایجاد حس رضایت در افراد؛
بدون شک از عوامل اصلی اختلال خانواده، توقعات فزاینده و آرمانگرایانهی زوجهای جوان از زندگی مشترک است که برآورده نشدن آن توقعات، باعث احساس نارضایتی و در نتیجه کوشش نامعقول و نسنجیده در جهت تغییر وضع موجود به وضع مطلوب است. افزون بر آن، بروز نابسامانیهای فرهنگی و اقتصادی، روابط زناشویی را به روابطی شکننده و ناپایدار که در آن زن و شوهر تنها به سعادت دنیوی خود میاندیشند، به سرخوردگی و احساس شکست میکشاند.
این در حالی است که ایمان به وعدههای الهی، مؤثرترین عامل در جهت ایجاد حس رضایت و امید به آینده و در نتیجه، سازگاری با ناملایمات و دشواریهای زندگی است. بر پایه همین ملاحظات است که روایات اسلامی در مقام معرفی معیارهای گزینش همسر، توجه خاصی به عوامل دینداری، پرهیزگاری و اخلاق داشتهاند.
هماهنگی و تناسب اخلاقی، از مهمترین موارد کفایت و همتایی بین زن و شوهر است.