از سيطره ارواح بر تلویزیون ایران تا بیداریاسلامی در سریالهای رمضاني منطقه
در همین شبهایی که صداوسیمای ایران در یکی از مهمترین سالهای پس از انقلاب اسلامی همچنان موضوع ارواح و فرشتگان را دستمایه سریالهای رمضانی قرار داده، سریال سازان تلویزیونهای ترک، مصری، قطری، و... در سراسر جهان اسلام، از قطار تحولات موج بیداری اسلامی عقب نمانده و هنر را به استخدام ثبت وقایع و انعکاس آرزوهای امت اسلامی درآورده اند.
به گزارش رجانیوز، با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان همچون سالهای گذشته کشورهای عربی خود را برای تماشای بهترین سریالهای سال آماده میکنند. اما امسال تحولات و تغییرات صورت گرفته در کشورهای عربی بواسطه انقلابهای مردمی منجر به آن شده که بیشتر این سریالها به سمت موضوعات مرتبط با انقلاب روی آورند.
حال در این میان سینماگران و تولیدکنندگان سریال شاید در جریان وقوع انقلاب هیچ دخالتی نداشته و حتی ممکن است قلبا از انقلاب نیز راضی نباشند، برای حفظ جایگاه و محبوبیت خود میان مردم و رضایت وزارت فرهنگ از آنان موضوع انقلاب را برای کار خود درنظر میگیرند.
این در حالی است که بسیاری از هنرمندان انقلابی هنوز به حضور عناصر وابسته به نظام سابق در راس پستهای کلیدی تلویزیون رسمی مصر معترضاند. با این وجود تاکنون تولید ده سریال مرتبط به انقلاب مصر برای پخش در ماه مبارک رمضان آماده شدهاند.
اولین فیلم آماده شده برای ماه رمضان «18 روز» است که تعداد بسیاری از هنرمندان مصری در آن حضور دارند. کارگردان این سریال شامل 10 داستان از روزهای تظاهرات مردم در میدان التحریر است.
فیلم دوم «ملت میخواهد» با بازی بازیگر مشهور مصری عمرو واکد است که نگاهی انسانی به داستان سه شخصیت در خلال انقلاب مصر دارد که یک نفر پلیس امنیتی، نفر دیگر مهندس کامپیوتر و سومی گوینده رادیو است. این فیلم بعنوان اولین فیلم داستانی بلند انقلاب مصر معرفی شده است.
فیلم سوم «مرد طوفان» است به کارگردانی حازم متولی که نشانههای فساد را در دولت سابق به نمایش در میآورد. هدف از تولید این سریال نمایش مسیر سقوط دیکتاتوری مصر است که چگونه مردم از سیاستها و رفتارهای آن منزجر شده بودند.
فیلم دیگر «میدان» است به نویسندگی و کارگردانی مجدی احمد علی با نمایش مستند اتفاقات میدان التحریر و جنایتها و حوادثی که در آن میدان بوقوع پیوست. قهرمان این داستان پزشکی است که تلاش بسیاری برای مداوای مجروحان میدان التحریر میکند و در نهایت خود او نیز در این حوادث مجروح میشود.
«بازگشت روح» فیلم بعدی است که قرار است در ماه رمضان از تلویزیون مصر پخش شود. هزینه تولید این فیلم در حدود 2 میلیون دلار گفته شده است تا داستان عشق پسری به یک دختر در کنار حوادث میدان التحریر به نمایش درآید در حالی که انقلاب مصر در این فیلم تنها ابزاری برای رسیدن این دو به هم بوده است.
فیلمهای بسیاری دیگری نیز در حال تولید هستند که سعی دارند برای ماه رمضان خود را برسانند. از جمله فیلم «فریاد مورچگان» از سامح عبدالعزیز و فیلم «فاجومی» که به داستان زندگی گروه موسیقی انقلابی احمد فواد نجم و سید امام میپردازد.
«غالبون» اولین سریال تلویزیونی درباره حزب الله برای ماه رمضان
شبکه تلویزیونی المنار لبنان در خبری اعلام کرد که سریال «غالبون» اولین اثر داستانی در مورد حزبالله لبنان برای ماه رمضان آتی آماده پخش است. نویسندگی این سریال 35 قسمتی را نویسنده سوریهای دکتر فتحالله عمر و کارگردانی آن را باسل خطیب برعهده دارند.
این سریال در فضای خانوادههای جهادی جنوب لبنان که فرزندان آنها در گروه حزبالله فعال هستند ساخته شده است. داستان این سریال به حوادث حمله اسرائیل در سالهای 1982 تا 1985 برمیگردد.
سریال از داستان دو دوست صمیمی بنامهای فارس و علی شروع میشود که هر دو توانستند فرصت بورسی تحصیلی از دانشگاه فرانسه بگیرند. اما در همان موقع حمله اسرائیل به لبنان در سال 1982 آغاز شد و سرنوشت این دو جوان را بهم زد. هر دو ماندن در کشور و مبارزه در برابر دشمن را انتخاب کردند. علی توانست در عملیات نظامی مقاومت شرکت کند و مدتها از دوست خود فارس بیخبر بود، تا اینکه داستان جنبه عاطفی به خود میگیرد آنگاه که فارس به خواهر علی علاقهمند میشود و میخواهد با او ازدواج کند، اما هنوز کسی از علی خبر ندارد.
این سریال با نشان دادن جنبههای مختلفی از زندگی اجتماعی مردم جنوب لبنان و سختیها و مشکلات آنها در حین حمله نیروهای اشغالگر اسرائیلی، تماشاگر را به آن سالها برده تا اوج جنایتهای پلید اسرائیل را درک کند. اسرائیل در سالهای اشغال لبنان، برنامههای زیادی را برای تفرقه میان اقوان و طوایف مردم لبنان به کار گرفتند و عموم مردم را با روزمرگیهای زندگی مشغول و فریب میدادند تا فکر مقابله و مقاومت در برابر آنها به سرشان نزد. نمایش بدبختیهای جامعه لبنانی دربند اسرائیل، ارزش کار نیروهای مقاومت لبنان را بیشتر میکند که چگونه توانستند مردم را بیدار کنند و سیطره قدرتمند اسرائیلی را بشکنند و آنها را از سرزمین خود خارج کنند.
در این سریال بسیاری از بازیگران بومی لبنان از جنوب و بعلبک و بیروت حضور دارند که از جمله آنها عبدالمجید مجذوب، عمار شلق، احمد زین، فواد شرفالدین، وفاء شراره و غیره هستند.
ویژه برنامه الجزیره کودکان برای ماه رمضان
شبکه الجزیره کودکان که یکی از متنوعترین و پرطرفدارترین شبکههای کودک عربی است در خبری بر روی خبرگزاری الجزیره نت اعلام کرده است که برای ماه مبارک رمضان ویژهبرنامههای متنوعی را برای کودکان و خانوادههای آنان برنامهریزی کرده است.
مسابقه تلاوت قرآن کریم این شبکه که ماه رمضان سال گذشته مورد استقبال چشمگیری از سوی مسلمانان جهان بهخصوص کشورهای غربی قرار گرفته بود و در آن 2425 کودک 9 تا 12 ساله از 46 کشور شرکت کرده بودند، امسال نیز برگزار خواهد شد.
همچنین این شبکه تصمیم دارد امسال برندگان نهایی را در شب 27 رمضان از سراسر جهان دعوت کند که به این شبکه آمده تا در مسابقه زنده بنام «شبی با قاریان کوچک» شرکت کنند.
گفتنی است که سال گذشته قرضاوی رئیس هیئت علمای اهل تسنن در برنامه اختتامیه شرکت داشت و در سخنانی با تاکید بر بیداری جهان اسلام و بازگشت به اصول و مبانی قرآن کریم، از همه کودکان مسلمان خواست تا علاوه بر قرائت درست قرآن به دستورات آن نیز گوش فرا دهند و عمل کنند.
حال امسال قرضاوی شاهد بیداری اسلامی در سراسر جهان عرب است و خود نیز در نماز جمعه تاریخی مصر شرکت کرد و انقلابهای مردمی را به خود آنان تبریک گفت و باز تاکید بر تدبر بر آیات قرآن کرد و این آیه را خواند که خداوند هیچ امتی را تغییر نخواهد داد مگر آنکه آن امت خود بپا خیزند. امسال نیز قرار است یوسف قرضاوی در مراسم روز نهایی مسابقه شرکت کند.
نکته جالب آن است که چهره کمدی معروف شبکه الجزیره که همواره در برنامههای طنز کودکان شرکت داشته و مسابقات مختلف برگزار کرده قرار است که مجریگری این مسابقه زنده تلویزیونی را برعهده گیرد تا مسابقه قرآن در کنار لطیفهها و حرکات طنز او برای کودکان جذابتر جلوه نماید.
تیمور در گفتگو با الجزیره نت اعلام کرده است که این اولین اجرای قرآنی اوست که نگران است نتواند حق قرآن را بخوبی ادا کند. وی اظهار کرد: «هر فعالیت رسانهای عربی دیگر نمیتواند از حوادث اخیر کشورهای عربی تاثیر نگیرد و من نیز از همین مساله نگرانی دارم که چگونه میتوانم در قالب طنز انقلابهای عربی امروز و اهداف آنها را بزبانی قرآنی به کودکان معرفی کنم».
دیگر بخش ویژه شبکه الجزیره برنامه هنری با حضور هنرمند برجسته قطری غازی حسین است که با قصهگویی برخی داستانهای تاریخ تمدن اسلامی میخواهد رابطه آنها را با وضعیت کنونی مردم عربی مقایسه کند. قصهگویی این هنرمند بزرگ همراه با تصویرپردازی های او بوسیله «شن» است که میتواند با سرعتی حیرتبرانگیز داستان خود را با خاک شنی بر روی صفحهای سفید به تصویر کشد.
عادل امام در نقش افسری ضداسرائیلی
عادل امام بازیگر شناخته شده سینما و تلویزیون مصر در ماه رمضان امسال با سریال «گروه ناجی عطاالله» به خانههای مردم کشورهای عربی خواهد رفت. این سریال به کارگردانی رامی امام فیلمبرداری قسمتهای پایانی خود را پیش میبرد.
نویسنده سریال یوسف معطی و بازیگران آن از دو کشور مصر و تونس خواهند بود. این سریال در مکانهای مختلفی از کشورهای مصر و سوریه و لبنان و ترکیه تولید شده و موضوع آن درباره یک افسر مصری بنام «ناجی عطاالله» است که در سفارت مصر در تلآویو مشغول کار میباشد.
وی که فردی مسلمان و در عین حال قانونگرا است به تبعیضها و جنایتهای بشری نیروهای امنیتی پلیس علیه شهروندان فلسطینی معترض میشود که در پاسخ اقدام وی تمام اموالش در بانکهای اسرائیل توقیف و از سفارت به کشور مصر فرستاده میشود.
اما با بازگشت به مصر دست از فعالیت خود برای رسوایی رژیم صهیونیستی برنداشته و با کمک عدهای از شاگردانش نقشه ورود به اسرائیل و سرقت از بانکهای آنان را میکشد تا اینگونه اموال غصب شده شهروندان فلسطینی را به صاحبانش برگرداند تا کمکی باشد برای خرید اسلحه آنان. گروه ناجی عطاالله با موفقیت وارد شهر غزه میشوند و نقشه خود برای حمله به بانکها را عملی میکنند.
البته این گروه با شکست مواجه شده و ابتدا قصد بازگشت از طریق مرز لبنان دارند که بدلیل حمله نیروهای اسرائیلی از همان گذرگاه مخفی سمت مصر به قاهره برمیگردند.
گفتنی است که فیلمبرداری این سریال پیش از انقلاب 25 ژانویه آغاز شده بود که پس از انقلاب با چند روز وقفه به کار خود ادامه داد. عادل امام بعنوان چهره برتر سینما و تلویزیون مصر پس از انقلاب بهدلیل همکاری بسیار با دولت و وزارت فرهنگ پیشین مورد اتهام انقلابیون قرار گرفت که حضور او در این سریال شاید تاحدودی اعتراضها را فروکش کند. البته به گفته برخی ناقدان مصری رویکرد قدرت بخشی به نیروهای اسرائیلی در این سریال در تصاویر پس از انقلاب آن کمتر شده و گرایشی از روی قدرت پیدا کرده است.
سریال «گروه ناجی عطاالله» بعنوان یکی از بزرگترین پروژههای تلویزیونی ماه رمضان 2011 شناخته شده که تنها سهم عادل امام در آن 30 میلیون پوند میباشد. این سریال قرار است با تعداد بسیاری از شبکههای کابلی و ماهوارهای برای پخش در ساعات مختلف روز همکاری داشته باشد که شبکه mbc از مهمترین و اولینهای آنهاست. بگفته صفوت غطاس تهیه کننده سریال فیلمبرداری آن تا 20 رمضان ادامه خواهد داشت.
پرچمداران، سريالي براي انحراف تاريخ مسلمانان سوريه
در حالت معمول، همواره یک نویسنده برای آغاز نوشتن یک فیلمنامه به سراغ مستندات و منابع علمی و کارشناسان و عالمان آن حوزه میرود تا درصد خطا و ضعف های سریال را به حداقل رساند که البته این مراجعه در مورد سریالهای تاریخی و سیاسی از حساسیت بیشتری برخوردار است.
سريال سوري « پرچمداران» كه اين روزها از شبكه ماهوارهاي روتانا پخش ميشود، به زندگي مردم كوچه و بازار دمشق در اواخر قرن 19 پرداخته كه مقدمات فروپاشي دولت عثماني را به تصوير درآورده است.
فيلمنامه اين سريال را نويسنده مشهور مصري، احمد حامد نوشته است كه پيش از اين نيز فيلمنامه سريال جماعت را در نقد جريان اخوانالمسلمين مصر نوشته بود كه در ماه رمضان به نمايش درآمد و اعتراض بسياري را برانگيخت.
پرچمداران، حكايت دردهاي مردمي است كه در ميان سنتهاي ديني و اجتماعي و از سويي گرايشهاي مدرن ناشي از حضور استعمار در منطقه سرگردانند. ادبيات آنها مملو از ضربالمثلها، آيات قرآني و احاديث نبوي است اما همواره نوعي احساس عقبماندگي و حسرت نسبت به دنياي غرب در بيان و چهره آنها ديده ميشود.
اما نكته مهمي كه منجر به اعتراض برخي رسانههاي اسلامگرا شده است، روحيه تمسخر و ريشخندي است كه در ادبيات ديني مردم در اين سريال حس ميشود. آيات و روايات در بيان مردم، ناقص، اشتباه و يا تعمدا با تلفظي نادرست بيان ميشود. دينداري تنها در انسانهاي سالخورده و مريض است كه جوانان آنان را انسانهايي متحجر و عقبافتاده از مدرنيت ميبينند.
اين در حالي است كه سالهاي اواخر قرن 19 در جهان اسلام، سالهاي شكلگيري نهضت بيداري اسلامي و فعاليت عمده دانشگاههاي آنان است. پايگاه الكترونيكي اسلاماونلاين با مديريت برخي عالمان الازهر كه يكي از فعالترين پايگاههاي اسلامي جهان معرفي شده است، در مقالهاي به شدت اين سريال را مورد نقد قرارداده است.
سريالهاي اخير ترکیه نسبت به گذشته به مسائل تاريخي و اعتقادي و سنتهاي تركي بيشتر پرداخته و حجم توليد آنها نيز نسبت به سابق سالانه پنج برابر رشد داشته است. البته در اين ميان شايد هيچ سفارش و هيچ وعده مستقيمي از سوي دولتمردان در ميان نباشد، اما آنگاه كه موج اسلامگرايي مصنوعي براي جلب توجه دولت در تمام صنوف جامعه تسري پيدا كند، توليد چنين محصولات فرهنگي و هنري نيز اجتناب ناپذير است.
در چنين شرايطي سريالهاي توليد شده ناخودآگاه ابزاري براي توجيه عملكرد دولت و بزرگنمايي آنها ميشود. سريال «دره گرگها» محصول سال 2008 است كه به موضوع مافياي تركي و كشف يك شبكه جاسوسي توسط نيروهاي پليس دولتي ميپردازد كه نقشه آنان براندازي دولت بود.
در اين سريال نيروهاي امنيتي و پليسي دولت چنان قدرتمند و دقيق عمل ميكنند كه شايد نمونه آن در جهان يافت نشود و خود مردم تركيه نيز كه هنوز مافياي هزاردست اقتصادي را در كشور خود ميبينند، تنها با خندهاي از روي تمسخر اين سريال را مشاهده ميكنند.
سريال دره گرگها ابتدا با تبليغ بسياري از سفراي ترك در بسياري از كشورهاي همسايه همچون سوريه، لبنان و مصر، دوبله و پخش شد كه البته تنها به همان دو يا سه قسمت اول بسنده كردند و با نارضايتي مردم مواجه شد. دو سريال توليد شده سال اخير به نامهاي «مهند و نور» و «سالهاي گمشده» نيز با وجود هزينههاي بسياري كه براي توليد و تبليغ آنها شده بود، تنها در همان شبكههاي داخلي تركيه و با كمترين استقبال عمومي پخش شدند.
ماه گذشته عدهاي از هنرمندان، نويسندگان و روزنامهنگاران ترك در نامهاي اعتراضآميز به ظفر شاغليان وزير كشور تركيه، نارضايتي خود را از مفاهيم سطحي و غيرواقعي محصولات تلويزيوني اعلام داشتند و درخواست كردند كه از دخالت مستقيم دولت در محصولات هنري جلوگيري شود و براي رشد محتواي سازنده و فرهنگي تدابيري اتخاذ شود. وزير كشور نيز در پاسخ نامه آنان جوائز و وامهاي بسياري را براي رشد مفاهيم ديني و فرهنگي و تاريخي در نظر گرفت كه نتيجهاي جز رشد بيشتر سريالهاي تصنعي و دينزده توسط كارگردانان مبتدي نداشت.
«محمد التن اوكلار» كارگردان سريالهاي تركي معتقد است كه پيش از اين سريالهاي تركي با مفاهيم غني اجتماعي و فرهنگي همواره ابزاري بودند در جهت تبادل فرهنگ و انديشه تركيه با كشورهاي منطقه و نقش پل ارتباطي شرق و غرب را بازي ميكردند.
«محمد قورو» نويسنده تركي نيز معتقد است در زماني كه مفاهيمي چون عدالت و توسعه و انسانيت سرلوحه دولتمردان ما قرار ميگيرد، بهترين فرصت براي ارتقاي سطح محصولات هنري تركيه ميباشد كه به نشر تاريخ و تمدن و فرهنگ اسلامي خود و نقش كليدي جغرافياي تركيه ميان شرق و غرب در جهان بپردازد. قورو همچنين ميگويد: «امروزه كشورهاي غربزده شرقي تشنه مشاهده تصاويري از يك تمدن اصيل اسلامي و باستاني هستند و تركيه با قدمت و اصالت خود ميتواند اين نقش را به بهترين شكل بازي كند».
فاروق شاقير نويسنده اسلامگراي تركيه نيز با تكيه بر اهميت جايگاه سريالهاي تلويزيوني در انتقال فرهنگ تركيه به جهان ميگويد: « اهتمام دولت به توليد محصولاتي با محتواي فرهنگي و ديني بسيار قابل تقدير است، اما نكتهاي كه بايد گفته شود آن است كه محصولات اخير توليد شده، بهرهاي از فرهنگ و تمدن واقعي تركيه نبردهاند و هيچگاه نميتوانند نماينده جامعه مسلمان و اصيل تركي در جهان باشند.
از همه مهمتر آنكه روزگاري به ياد داريم كه در تلويزيون تركيه سريالهاي سفارشي و كممحتواي برزيلي براي حمايت از سياهپوستان و سرخپوستان پخش ميشد كه با مخالفت مردم مواجه شدند و امروزه تركيه، خود جاي همان سريالهاي بيكيفيت و بيمحتواي برزيلي را البته با دغدغه نشر فرهنگ تركي- اسلامي گرفته است و ميخواهد آنها را به خورد جوامع مسلمان بدهد».
سریالی برای موسس جماعت اخوان
ماه رمضان سال گذشته در کشورهای عربی سریالی با عنوان جماعت توسط موسسه دولتی الاهرام و نویسندگی و کارگردانی حمید حامد تولید شد که زندگی حسنالبناء موسس جمعیت اخوان المسلمین را از کودکی تا سالهای بعد از مرگ او به تصویر میکشید. اما آنهنگام هنوز انقلابی در مصر صورت نگرفته و نگاه حاکم بر تلویزیون، نگاهی غربزده و مخالف با جریانهای اسلامگرا بود.
بنابراین در آن فیلم تلاش شده بود که حسنالبناء را از همان کودکی با خوی خونریزی و تروریستی نشان دهد و در نهایت بسیاری از حوادث مهم جهان از جمله ترور ناموفق حسنی مبارک و 11 سپتامبر را به آنها نسبت دهد. سریال جماعت سال گذشته با وجود اعتراضات بسیار الازهر و جمعیت اخوانالمسلمین تا قسمت آخر پخش شد.
اما حال که همه چیز تغییر کرده و اسلامگراها در مصر قدرت پیدا کردهاند، اخوانیها قصد تلافی کردهاند و میخواهند فیلمی سینمایی برای حسنالبناء اما این مرتبه با نگاهی تمجیدی و تقدسی تولید کنند. شرکت کویتی «المهما» چهارشنبه هفته گذشته در نشستی مطبوعاتی در قاهره اعلام کرد که به سفارش رهبران اخوان المسلمین قصد دارد سریالی تلویزیونی برای ماه رمضام امسال از زندگی حسنالبناء موسس جمعیت اخوان المسلمین تولید کند.
به گفته مدیر شرکت المهما این سریال دربردارنده تصاویر آرشیوی بسیاری از رویدادهای سیاسی نیمه اول قرن بیستم است که از جمله آنها مبارزات رهبران اخوان با ملیگراها و در نهایت کشتهشدن همه آنان است.
رشید عساف بازیگر سوریهای قرار است که در این سریال نقش البناء را برعهده گیرد و کارگردانی سریال نیز عبدالباری ابوالخیر پذیرفته است. نویسنده تاریخی این سریال احمد سیفالاسلام بوده و فیلمنامه آن هم أیمن سلامه مینویسد.
محسن راضی تهیهکننده این سریال در این گفتگوی خبری گفت: «تولید این سریال تاثیری از جریانهای سیاسی جدید مصر نگرفته و اخوانالمسلمین را آنگونه که بود نشان میدهد نه آنگونه که هست. این سریال کاری هنری است که میخواهد نقش شهید حسنالبناء را در شکلگیری جریانهای اسلامگرای کنونی مصر نشان دهد. نگاه ما چهره اجتماعی و سیاسی اوست نه وجه عرفانی و فقهی او که در این حوزه بسیاری در مصر بخصوص در الازهر بودند و هستند اما برای جامعه کاری از پیش نبردند».
راضی در این گفتگو همچنین به تولید سریالی دیگر بنام «الحسن و الحسین» اشاره کرد که در ادامه تولید سریال حسنالبناء توسط شرکت المهما ساخته خواهد شد زیرا به اعتقاد وی "حسنالبناء با وجود گرایش تسنن خود اما همواره پا در رکاب اجداد خود حسن و حسین علیهمالسلام گذاشته و بر اساس حرکت شهادتطلبانه آنان قدم برمیداشت و همواره این جمله را در سخنان خود تکرار میکرد که «میخواهیم روش زندگانی محمد(ص) و فرزندان او را پیاده کنیم".
البته با وجود اینکه اخوانیها از همان سال گذشته در پاسخ به تولید سریال مقرضانه «جماعت» تصمیم خود برای تولید سریالی دیگر در ارتباط با زندگی حسنالبناء را اعلام کرده بودند و همچنین با شرکت المهما نیز ارتباط داشتهاند اما محمد العنزی دیگر عضو هیئت رئیسه شرکت المهما در این گفتگوی خبری اعلام کرد که رهبران اخوانالمسلمین هیچ دخالتی در تولید این سریال نداشتهاند و تنها بعنوان کارشناس تاریخی و سیاسی و بعنوان کسانی که روزی شاگردان البناء بودند در این سریال از آنها استفاده شده است.
رشید عساف بازیگر نقش حسنالبناء درباره مسائل سیاسی اخیر مصر و ارتباط با این سریال گفت: «مطمئنا این سریال نگاهی مثبت به جریان اخوانالمسلمین دارد و مطمئنا با استقبال تماشاگران، وجهه این جریان اسلامگرا نیز محبوبتر خواهد شد و این یک امتیاز مثبت برای اخوانیها در صورت شرکت کردن آنها در انتخابات ریاستجمهوری آینده مصر است که احتمالا با روزهای پخش این سریال تداخل داشته باشد».
عبدالباری ابوالخیر کارگردان این سریال نیز در پایان این نشست خبری گفت: «تولید مجموعهای هنری برای امام حسنالبناء بسیار سخت است زیرا اختلاف نظر در رابطه با این چهره چه از لحاظ اجتماعی و سیاسی و چه شخصیت فردی و دینی او بسیار زیاد است. هدف ما نمایش شخصیت والای انسانی و سیاسی اوست که بتواند در فضای مبهم اسناد و اطلاعات پیشرو، واقعیت را نشان دهد».
تولید سریال مختار قهرمان مبارزه با استعمار لیبی
حتما بسیاری فیلم سینمایی عمر مختار با بازی زیبای آنتونی کوین را بیاد میآورند. مبارزی که سالها در برابر حضور استعمار گران ایتالیایی در لیبی ایستاد و از خود خاطرهای بیادماندنی در تاریخ انقلاب لیبی گذاشت. امروز انقلابیون لیبی از نام او و سخنان او یاد میکنند و ار را به عنوان اسطوره مبارزات انقلابی معرفی میکنند.
طارق بدوی نویسنده سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرگزاری شرقالاوسط برای هدیه به تمامی انقلابیون لیبی و دیگر انقلابیون کشورهای عربی خبر تولید سریال «عمر مختار» را اعلام کرد. این سریال قرار است در ماه مبارک رمضان سال جاری از شبکههای تلویزیونی عربی پخش شود. نویسنده این سریال با اشاره به اینکه بیش از دو سال و نیم بر سناریوی این اثر مطالعه و کار کرده است گفت: «در تعداد بسیاری از مورخین استفاده کردم و کتابهای بسیاری نیز در مورد شخصیت این مبارز بزرگ خواندم و در این میان نوشتههای دکتر احمد ابراهیم الفقیه که کتابها و مقالات بسیاری در رابطه با تاریخ آن دوره دارد بسیار به من کمک کرد».
طارق بدوی اظهار داشت که سریال او با فیلم سینمایی عمر مختار که مشهور بود به «قهرمان صحرا» با بازی آنتونی کوین در نقش عمر مختار بسیار متفاوت است زیرا ان فیلم تنها به صحنههایی از اشغال و حمله نیروهای ایتالیایی اشاره کرده بود و این سریال شخصیت عمر مختار را از کودکی به تصویر کشیده است. اینکه در چه خانوادهای بزرگ شد، دوران تحصیل او چگونه و کجا بود، چگونه با شیخ مهدی سنوسی آشنا شد و در کنار او تربیت یافت، اینکه چگونه بنمایندگی از سید مهدی به مدت 10 سال به کشور چاد رفت و در آنجا فعالیتهای جهادی و ضداستعماری در برابر نیروهای فرانسه راه انداخت و همان تجربه را به میان اسلامگرایان لیبی آورد و نیروهای خود را در برابر نظامیان ایتالیا سازماندهی کرد.
این سریال همچنین در حاشیه مبارزات مختار به مسئله فلسطین و قرارداد بالفور که خاک فلسطین را از آن یهود میدانست اشاره میکند و اینکه چگونه شد که یهود بر اقتصاد بریتانیا سیطره پیدا کرد و اشغالگران ایتالیایی را در برابر نیروهای مختار مورد حمایت قرار داد. طارق بدوی تاکید میکند که: «این سریال شخصیت عمر مختار را بعنوان چهرهای دینی و اسلامگرا معرفی میکند. برخلاف فیلم سینمایی قهرمان صحرا که از او چهرهای صرفا معلم و مبارزی ملی میساخت».
گفتنی است که تا کنون از میان بزرگترین چهرههای بازیگری مصر همچون نورالشریف و بازیگر بینالمللی عمر شریف، محمود حمیده و غیره برای ایفای نقش عمر مختار ، «مجدی کامل» برای این نقش معرفی شده است که باز خبری قطعی نیست.
سریالی سوری از زندگی محمود درویش
احمد زاهر قرار است در سریالی سوریهای با نام «در حضور غایب» مربوط به زندگی شخصی و اجتماعی محمود درویش شاعر فلسطینی پرآوازه جهان بازی کند. زاهر در گفتگو با شبکه المنار لبنان اظهار داشت که تاکنون چنین کار رمانتیکی را نپذیرفته بود و شخصیت درویش تمام ابعاد زندگی او را تحت تاثیر خود قرار داده است.
در این سریال بیش از 300 هنرمند از نقاط مختلف جهان بازی میکنند که مشهورترین آنها همان بازیگر نقش محمود درویش یعنی فراس ابراهیم است که برای همه تماشاگران تلویزیون در جهان عرب شناخته شده است.
ابراهیم تهیهکنندگی کار را نیز برعهده دارد. دیگر بازیگران مشهور این سریال سلاف فواخرجی، عابد الفهد، اسعد فضه و دیگران هستند که لحظات زندگی شاعر زمین را به تصویر میکشند.
درویش دارای چندین صحنه مختلف از زندگی است که اولی را میتوان در همان فلسطین تولید کرد، دومی لبنان و مصر و تونس است و در نهایت پاریس شهر سکانس پایانی زندگی اوست که در آنجا با تلفیق ادبیات شعری فرانسوی و عربی، انقلابی نو در عرصه ادبیات مقاومت بنام خود ثبت کرد.
او عضو فعال سازمان آزادیبخش فلسطین بود که پس از پذیرش قرارداد ننگین اوسلو توسط این سازمان، از آنجا استعفا داد. تاکنون مجموعه شعرهای بسیاری از درویش چاپ و نشر شده است که نمونه آنها گنجشک های بیبال (1960)، عاشقی از فلسطین (1966)، گنجشکها در الجیل میمیرند (1969)، چرا اسب را تنها گذاشتم (1999) و آخرین کارش از آنچه که کردهای پوزش مخواه (2003) است. محمود درویش در اوت ۲۰۰۸ در پی عمل جراحی قلب در تگزاسآمریکا در گذشت.
احمد زاهر بیان داشت که تولید این فیلم پیش از انقلابهای عربی بوده است، اما تاکنون هنوز معلوم نیست که چه زمانی برای پخش آماده میشود. زاهر با اشاره به اینکه پیش از اتمام این کار، هیچ پیشنهاد دیگری را فعلا نمیپذیرد توضیح داد: «سریال در حضور غایب تمام فکر و ذهن من را مشغول به خود کرده است و به هیچ چیز دیگری نمیتوانم فکر کنم. من نقش فردی بنام آدم را در این سریال دارم که پلیس امنیتی دولت بوده و درگیریهایی با درویش در خلال فعالیتهای ادبی و فرهنگی او پیدا می کند که در نهایت شیفته ادبیات و زبان و قلم درویش میشود».
زاهر این سریال را فعالیتی گروهی میداند که تجربه هنری خوبی برای آماتورها در کنار بزرگترین پیشکسوتان سینما و تلویزیون بوده است.
***
هنوز سریالها و برنامه های تلویزیونی دیگری در سراسر جهان اسلام برای معرفی وجود دارد که این گزارش برای پرهیز از طولاني شدن به آن نمی پردازد اما همچنان جای این پرسش باقی می ماند که چگونه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران که موج بیداری اسلامی را استمرار موج انقلاب اسلامی ایران می داند، اینگونه نسبت به ساخت سریال و فیلم سینمایی درباره این تحولات، بی تفاوت و بی توجه است و به شعارپردازی و سخن پردازی در این زمینه اکتفا کرده است؟