با بچه «پررو»ها چه كنيم؟
روشهاي بي شماري براي مقابله با بي ادبي بچه ها و تصحيح صحبت آنها وجود دارد. معمولاً پدران و مادران رفتار گستاخانه و بي ادبي كودكان را تحمل نمي كنند و به هر طريقي سعي در اصلاح و تغيير آن دارند. در اين جا روشهاي پيشنهادي چند مادر را آورده ايم:
1- زماني كه دخترم با پررويي صحبت مي كند، من فقط جملاتش را مؤدبانه تغيير مي دهم و مثلاً اگر او بگويد: «صد بار بايد بهت بگم كه آب مي خوام.» من تصحيح مي كنم: «مامان ممكنه لطفاً به من يك ليوان آب بدهي؟»
2- ما هميشه به پسرمان گفته ايم كه اگر با لحن بي ادبانه صحبت كند، جوابش را نمي دهيم و بايد لحن صحبتش را عوض كند. حتي ابتدا ما جملات صحيح را برايش مي گفتيم و او تكرار مي كرد، ولي حالا كه چهار ساله شده كاملاً ياد گرفته كه چه طور مؤدبانه تقاضاي خود را بيان كند.
3- زماني كه دخترم با گستاخي صحبت مي كند، ما مي گوييم: «ببخشيد؟» و او معمولاً مي فهمد كه بايد چه طور صحبتش را عوض كند.
4- من معمولاً در برابر دخترم زانو مي زنم. طوري كه بتوانم در چشمهايش نگاه كنم. آرام اما محكم به وي يادآوري مي كنم كه اين لحن گستاخانه است. فرياد زدن بر سر ديگران اصلاً قشنگ نيست و كسي دوست ندارد كه با بي ادبي با او صحبت شود.
5- زماني كه بچه ها با پررويي صحبت مي كنند، من معمولاً در پي كشف علت آن برمي آيم. گاهي اوقات بچه ها درك درستي از مسؤول بودن پدر و مادر ندارند و گاهي هم همه چيز به ارتباط كلي ميان كودك و والدين برمي گردد. در هر حال اگر ريشه اين كار را درمان كنيم، رفتار خود به خود از منفي به مثبت تغيير خواهد كرد كه البته كشف اين مسأله مدتي زمان مي برد و نياز به صبر و تحمل دارد.
6- قبلاً زماني كه بچه ها با پررويي جوابم را مي دادند تا مرز جنون عصباني شده و بر سرشان داد مي زدم، اما حالا كه سعي در كنترل رفتارم دارم و با آنان با آرامش صحبت مي كنم، آنها هم روش خود را تغيير داده و آنچه را كه صحيح است، انتخاب مي كنند.
7- من و بچه ها در يك جلسه خانوادگي در مورد روشهاي مختلفي كه مي شود تقاضاهاي خود را بيان كنند و انتظار ديگران در مورد مؤدبانه صحبت كردن، گفتگو كرديم و چند روش را انتخاب كرديم و حالا با هم اجرايش مي كنيم.
8- از زماني كه بچه ها خيلي كوچك بودند، من و شوهرم يك سري آداب اجتماعي و رفتار پسنديده را به آنان ياد داديم، مثل: «لطفاً و متشكرم، آداب درست غذا خوردن سر سفره، بدون داد زدن صحبت كردن و غيره» و بچه ها هم اغلب براي رفتار خوبشان تشويق مي شوند.
9- در جايي از كتاب داستان مورد علاقه دخترم، مادري مي گويد: «چه جمله غيردوستانه اي!» از آن به بعد هر وقت دخترم با پررويي صحبت مي كرد، من همين جمله را تكرار مي كردم و حالا او از بازي دوستانه/ غيردوستانه خوشش مي آيد و اغلب از من مي پرسد كه كدام جمله دوستانه و كدام جمله غيردوستانه است.
10- من براي مقابله با بي ادبي پسرم يك ليست از انواع تنبيه ها را تهيه كردم و سپس نشانش دادم و يادآوري كردم كه هر وقت با پررويي صحبت كند، چه عاقبتي انتظارش را مي كشد (تنبيه هايي شامل محروميت از استفاده از تلفن يا تلويزيون، بازي كردن خارج از منزل، كسر شدن پول جيبي اش و ...). سعي مي كنم كمتر حرف بزنم و بيشتر عمل كنم. پسرم هم كم كم ياد گرفت كه بايد مواظف صحبت كردنش باشد، چون مي داند كه مامانش در اين موارد اصلاً اهل شوخي نيست.
11- يك روز ماماني را در فروشگاه ديدم كه در جواب بي ادبي پسرش فرياد زد: «چرا مثل يك حيوان وحشي رفتار مي كني. تو آدم بشو نيستي. از دستت خسته شدم!» از آن لحظه به بعد تصميم گرفتم كه با پسرم با احترام برخورد كنم. در اين موارد خاص او را به كناري كشيده و فقط با اين جمله كوتاه: «داري بي ادب مي شي. هر وقت با احترام صحبت كردي خوشحال مي شوم كه صحبتهايت را بشنوم.» با او برخورد مي كنم بعد هم او را ترك كرده از اتاق خارج مي شوم.
12- من به اين نكته رسيده ام كه بسياري از رفتارهاي دختر 4 ساله ام از سر ناآگاهي است، مثلاً روزي در خيابان فرياد زد كه مامان موهاي اين آقاهه عين دخترهاست! يا يك بار در پارك خيره به مردي فلج كه خود را روي زمين مي كشيد، نگاه مي كرد. در برخورد با اين مشكلات من به طور خصوصي به او مي گويم: «بهتر است اين حرفها را براي خودت نگه داري. ديگران دوست ندارند كسي ادايشان را دربياورد. بعضي از جملات يا خيره نگاه كردن به كسي احساسات او را جريحه دار مي كند».
1394/11/3
