گرانی،خرید عید
اولویت بندی خواسته ها و نیازهای زندگی روزمره، یک مهارت است و این مهارت در زمان بحران های اقتصادی مانند گرانی یا شلوغی و ازدحام بازار شب عید بسیار کمک کننده و مؤثر خواهد بود.
در جوامعی که تصمیم گیری عاقلانه بر تصمیم گیری های احساسی مقدم است، معمولاً این مهارت در تمام ابعاد زندگی مردم مشاهده می شود، اما متأسفانه در کشور ما به دلیل ریشه های فرهنگی، مردم احساسی رفتار می کنند و این ویژگی آنها در خرید کردن هم خود را نشان می دهد. اگر دقت کرده باشید،
علاوه بر آن، اگر نگاهی به چند دهه قبل بیندازیم، همواره مشکلات اقتصادی وجود داشته و ما از این شایعات که بازار بدتر می شود و اجناس گران تر، ضرر کرده ایم چون رفتارمان احساسی بوده است. در بیشتر کشورهای دنیا مردم هفتگی زندگی می کنند، هفتگی حقوق میگیرند، مبلغی را در همان هفته صرف خوراک، لباس، تفریح و امور خیریه می کنند و زمان خود را طوری تنظیم می کنند که حتماً در همان هفته به امور ضروری و تفریح های هفتگی شان برسند. یکی از معضلاتی که در کشور ما وجود دارد، این است که بیشتر مردم فقط می خواهند در 15 روز تعطیلات نوروز به سفر بروند که این هم یک تصمیم احساسی است چون آنقدر همه جا شلوغ و پر ترافیک است که نمی توان سیر و سفر رفت، در حالی که اگر در طول سال طوری برنامه ریزی کنیم که مرخصی هایمان جمع شود و کارهایمان جلو بیفتد، می توان در سایر اوقات سال به مسافرت برویم تا بتوانیم از سفر خود لذت ببریم، نه آنکه چون همه به مسافرت می روند ما هم برویم، بدون آنکه سفر با کیفیتی داشته باشیم. مدیریت بر خود و احساسات خود را به خصوص در زمان هایی که گرانی و ازدحام در بازار وجود دارد، باید فرا بگیریم و هر وسیله ای که می خواهیم خریداری کنیم، از خود بپرسیم:"آیا ضروری است؟"، "آیا می توانم خرید آن را به بعد موکول کنم؟" .
حتماً با فهرست به خرید بروید و خود را مکلف کنید که حتی اگر جنسی را با نصف قیمت دیدید که جزء فهرست خرید شما نبود، از آن بگذرید.
این نوع رفتار در روزهای آخر سال نمی تواند جنبه چشم و هم چشمی داشته باشد؟
به جای "چشم و هم چشمی" بهتر است بگوییم "رفتار تعمیم یافته". نه تنها در مورد خرید، بلکه در مورد فعالیت های دیگری مانند خانه تکانی هم وقتی می بینیم همه مردم- نه یک عده محدود- این کارها را انجام می دهند،ترغیب می شویم ما هم همین کار را انجام دهیم. ضمن آنکه نباید از عاملی مانند حضور در گروه غافل شویم. مردم به دلیل شرایط خاص زندگی ممکن است در طول سال فرصت دیدار نداشته باشند و زمان لازم برای این دید و بازدیدها فقط در ایام نوروز به دست بیاید. وقتی افراد در معرض دید قرار می گیرند، می خواهند با یک جلوه بارز و مشخص دیده شوند و در مواردی که ممکن است مقایسه شوند، در شرایط مطلوبی باشند.
آیا نمی توان این خریدها را به زمان های دیگری از سال موکول کرد تا با فرصت مناسب و با صبر و حوصله انجام شود؟
ازنظر منطقی می توان این کار را انجام داد ولی نکته اینجاست که در حال حاضر خرید شب عید برای ما فقط یک خرید نیست و به شکل یک رفتار آموخته شده درآمده است. سال هاست خواسته یا ناخواسته، خودآگاه یا ناخودآگاه در مسیری قرار گرفته ایم که آموخته ایم همه در آستانه سال نو این خرید را انجام می دهند. در واقع این یادگیری در طول سالیان به صورت تکرار و تمرین افراد را خواه ناخواه به خرید شب عید سوق می دهد و به نوعی برای این کار آموزش دیده اند. البته ویژگی های بازار شب عید هم در این موضوع تأثیر دارد. ما در سایر ایام سال تا این حد تنوع در محصولات عرضه شده در بازار نمی بینیم و به همین دلیل خریداران هم که دوست دارند از بین محصولات متنوع تری انتخاب کنند، خرید را به همین ایام موکول می کنند. مشابه این موضوع در خرید لوازم التحریر و کیف و کفش مدارس است که در هیچ مقطعی از سال به جز شهریور ماه تا این حد تنوع این محصولات وجود ندارد.
تهیه و تنظیم : الهام شفیعی
مطالب مرتبط:
1392/12/11
