موسيقي متعالي، موسيقي اي است كه براي هدف متعالي باشد. اگر چنين باشد، آن وقت ميشود موسيقي را پاك و مقدس ناميد. آن وقت ميشود ما هم مثل غربيها كنسرتي داشته باشيم (عنوانش را مثلاً «محفل خوانندگي» بگذاريم، تا اصطلاح غربي به كار نبرده باشيم) كه مردم ـ اعم از معمولي و متدين ـ بليت تهيه كنند و براي شنيدن ساز و آواز شما، به آن محفل بيايند.

توجهي كه بعد از پيروزي انقلاب بايستي از طرف دست اندركاران موسيقي نسبت به موسيقي صورت ميگرفت، نگرفت. البته، اين بدان معنا نيست كه كارهاي خوبي انجام نشده است. مسلماً شده است كه ما اينجا مينشنيم و به كار شما گوش ميسپاريم. بنده آدمي نيستم كه اگر موسيقي حرامي نواخته شد، بنشينيم و به آن گوش بسپارم . من هم به عنوان فردي متشرع، كه ملاكم فقه است، ملاحظه كاري نميكنم.

به هرحال از اين بعد ميگويم كه خواننده ها و نوازنده هاي ما، مردمان متديني هستند، كه در مقوله موسيقي، اصولي را ملاحظه ميكنند. امروز نواهايي وجود دارد كه يا مشكوك است و يا پاك و بي اشكال است. البته در كنارش نواهاي داراي اشكال هم وجود دارد. اخيراً در پاسخ به سؤال برخي از دوستان گفته ام مسلماً كلام بر جهتگيري كار مجموعه شما، تأثير ميگذارد. به تعبير ديگر، در بعضي اوقات، كلامي كه با آهنگ نواخته شده همراه است، وجه هدايتگري دارد. و اين وجه، در معناي عرفاني، اخلاقي، اجتماعي يا سياسي كلام، نهفته است. آن وقت است كه ميتوان گفت: كلام هدايتگر، موسيقي را داراي جهت متعالي ميكند.

اين، هنر شماست كه بگرديد و شعرهاي خوب را پيدا كنيد. البته شعرهاي حافظ و سعدي هم، هميشه عرفاني نيست.

چه بسا شعر جسماني و مادي هم دارند. شعري را پيدا كنيد و كلامي را بيابيد كه حقيقتاً معناي عرفاني يا اخلاقي داشته باشد؛ مثل خيلي از غزلهاي صائب و بعضي از شعراي سبك هندي، كه از جنبه اخلاقي خوب و قابل قبولي برخوردار است.

درخواست من از شما آقايان موسيقيدانها و افرادي كه در اين زمينه بسيار مهم صاحب نظر و هنر هستيد، اين است كه احساس مسئوليت كنيد، و موسيقي را نجات دهيد. البته من دلم نميخواهد مفاهيم با هم مخلوط شود. بعضي از موسيقيدانهاي سنتي اصيل و ريشه دار گاهي ميگويند كه «موسيقي قبل از انقلاب دچار ابتذال شده بود؛ ولي در دوران انقلاب الحمدلله، آن ابتذال از بين رفت.» من اين را نميخواهم بگويم. از ديد يك متخصص، همان است كه موسيقي دچار ابتذال شده بود.

خوشبختانه، به خاطر محدوديتهاي قهري انقلاب، آن ابتذالها از پيكر موسيقي فرو ريخت. من تقسيم ديگري را ميخواهم مطرح كنم. چون تنها به اينكه آن ابتذالها از بين برود، قانع نيستم. بلكه ميگويم: در همين موسيقي غير مبتذل سنتي عالمانه هم، شما وظيفه داريد جهتگيري درست ايجاد كنيد. توقع من از شما، هدفدار كردن موسيقي است. من اين توقع را هم از آقايان آهنگساز و موسيقيدان دارم. اگر شما توانستيد اين كار را بكنيد، بدانيد خشتي را خواهيد گذاشت كه نه براي تمدن ايران اسلامي، بلكه براي كل جهان محفوف به همان سياستي كه قبلاً عرض كردم، مبارك خواهد بود.

بدانيد، در صورت هدفدار كردن موسيقي از طرف شما، موسيقي جهان عرب و شايد ديگر ممالك اسلامي هم منتفع خواهد شد. هنر انساني بينهايت است. اگر به اين اصل معتقديد، چه لزومي دارد گوشه هاي مطربي و لهوي را، كه موجد تحركات فيزيكي است، از موسيقي حذف نكنيد؟!

من دعوت به غم انگيز بودن و بيذوقي نميكنم؛ بلكه دعوت من به متعالي شدن و پديده موسيقي را از ابتلائات مادي بشر بيرون كشيدن و فراتر آوردن است

. اگر شما هم اقدام نكنيد، بالاخره گروهي ميآيند و به اين روش تكاملي عمل ميكنند. به هرحال بشر در زندگي ناگزير از تكامل است. اينكه هر آدم بي سر و پا و هر لات عرق خوري از موسيقي التذاذي ببرد و خيال كند ويژه او ساخته شده است، ارزش و اهميتي ندارد. موسيقي اي ارزشمند است كه انسانهاي خردمند و صاحب انديشه، و افرادي كه يك حركت و تشخيص شان گاهي دنيايي را تكان ميدهد، از آن بهره ببرند و استفاده كنند.

به ياد دارم، در زمان گذشته كه ما مشغول مبارزه بوديم، يك وقت بحث از موسيقي و سمفونيهاي بتهوون پيش آمد. از برخي مطلعين شنيدم كه شور «علياف» در جنگ جهاني، باعث نجات شوروي شده بود! از همين آهنگ شور موسيقي شما، آهنگساز و نوازنده اي در شوروي، قطعه اي ساخته، كه ملتي را تكان داده است! من اگر چه «علياف» را نميشناسم و شور او را نشنيده ام اما ميدانم «شور» چيست، و ميدانم كه انساني با قريحه ميتواند با يك آهنگ ملتي را منقلب كند و تكان دهد.

سخنان رهبر انقلاب در ديدار از واحد موسيقي سازمان صدا و سيما

تهیه وتنظیم: سمیه بکشلو

1392/5/19

ارسال نظر :نام : اي ميل : سایت : نظر شما : کد امنیتی