تحمیل انتخاب همسر
زن به عنوان يك زوجه و يك همسر، در مراحل مختلف مورد توجّه و عنايت ويژه‌ى اسلامى قرار دارد. در درجه‌ى اوّل، مسأله‌ى انتخاب همسر است. به نظر اسلام، زن در انتخاب همسر آزاد است و هيچ كس نمى‌تواند در مورد انتخاب همسر، بر هيچ زنى چيزى را تحميل كند. يعنى حتى برادران زن، پدرِ زن - خويشاوندان دورتر كه جاى خود دارند - اگر بخواهند بر او تحميل كنند كه تو حتماً بايد با شخص مورد نظر ازدواج كنى، نمى‌توانند و چنين حقّى را ندارند. اين، نظر اسلام است.
البته در جامعه‌ى اسلامى، در طول زمان، عادات جاهلى و غلط بوده است؛ الان هم در بعضى از كشورها هست و در كشورِ خود ما هم در بعضى از جاها - مثل مناطقى از شهرهاى مركزى كشور، مناطقى در خوزستان و جاهاى ديگر - عادات غلطى وجود دارد. فرض بفرماييد - آن طورى كه اطّلاع دارم - در بعضى از عشاير، پسر عموى هر دخترى حق دارد كه در مورد ازدواج آن دختر، اظهار نظر كند! اين، غلط است. اسلام، چنين اجازه‌اى را به هيچ كس نمى‌دهد. آنچه را كه مسلمانانِ جاهل انجام مى‌دهند، كسى نبايد به حساب اسلام بگذارد. اينها عادات جاهلى است. مسلمانان جاهل، با تكيه بر آداب و عادات جاهليت، كارهايى انجام مى‌دهند كه ربطى به اسلام و احكام نورانى آن ندارد. اگر كسى دخترى را مجبور كند كه بايد با پسر عمويت ازدواج كنى، كار خلاف كرده است. اگر كسى به عنوان اين‌كه پسر عموى دخترى است، به خودش حق بدهد كه او را از ازدواج كردن نهى كند و بگويد چون با من ازدواج نكردى، پس من اجازه‌ى ازدواج به تو نمى‌دهم، اين پسر عمو و هر كس كه به او كمك كند، فعل حرامِ خلاف شرع كرده است. اينها، خلاف شرع بيّن است و فقهاى اسلام، در اين مورد اختلاف نظر ندارند.
اگر فرض كنيم كسى از قبيله‌اى، براى اين‌كه اختلافات خود را با قبيله‌ى ديگر حل كند - فرض كنيد دعوا و اختلاف و خونريزى بوده است - حلّ اين اختلاف و فصل اين نزاع را به اين قرار دهد كه دخترى را از اين قبيله به آن قبيله بدهند؛ بدون اين‌كه از خودِ دختر اجازه بگيرند، اين كار خلاف شرع است. البته يك وقت از خودِ دختر اجازه مى‌گيرند؛ اشكالى ندارد. دخترى است، خودش مايل است و حرفى ندارد كه با جوانى از قبيله‌ى ديگر ازدواج كند كه ضمناً با اين ازدواج، اختلاف و نزاع هم از بين برود. اين، ايراد و مانعى ندارد؛ اهلاً و سهلاً. اما اگر بخواهند دخترى را به اين كار مجبور كنند، اين كار، خلاف شرع و خلاف احكام اسلامى است.
ملاحظه مى‌كنيد كه احكام اسلام در انتخاب همسر، از اوّلِ تشكيل خانواده، در جهت كمك به زنان است. چون بعضى از مردان، نسبت به زنان زورگويى و ظلم و تعدّى مى‌كردند، اسلام در مقابل اين ظلم و تعدّى ايستاده است. وقتى كه عائله تشكيل مى‌شود، در داخل عائله، از نظر اسلام، زن و شوهر دو شريك زندگى هستند و بايد نسبت به يكديگر با محبت رفتار كنند. مرد حق ندارد به زن زور بگويد؛ زن هم حق ندارد به مرد زور بگويد. احكام و مقرّرات اسلامى، در مورد ارتباطات زن و مرد در داخل عائله و خانواده، بسيار دقيق و ظريف است. خداى متعال، با توجّه به طبيعت زن و مرد، با توجّه به مصالح جامعه‌ى اسلامى، با توجّه به مصالح زن و مرد، اين احكام را معيّن كرده است.
(بیانات مقام معظم رهبری در اجتماع زنان خوزستان1375/12/20)
