خیمه‌های خانگی
بایدها و نبایدهای روضه‌های خانگی
ماه‌های محرم و صفر، با تمام اندوه و ماتمی که دارند، فرصتی هستند برای اظهار دوستی با پیامبر(صل الله علیه وآله وسلم( و خانواده آن حضرت- که سلام و درود خداوند و فرشتگان بر آنان باد- و میدانی برای نورانی ساختن زندگی با نام و یاد حضرات و اثبات شیفتگی با برگزاری مجالس خانگی. این اقدام پسندیده، پیشینه‌ای طولانی دارد و خود بستری بوده برای پرورش انسان‌هایی بزرگ که آزادی و آزادگی را در چنین کلاس‌هایی آموخته و آن را در جامعه‌ای بزرگتر اجرایی کرده‌اند.
روضه‌های خانگی، صرف‌نظر از فضیلت‌ها و ارزش معنوی سرشاری که دارند، ممکن است دستخوش آسیب‌هایی گردد که آشنایی با آنها، گامی است برای پیشگیری مؤثر و بهره‌وری از این نفحه معنوی در منازلی که خیمه‌های اهل بیت (عليه السلام) در آنها اقامه شده‌اند.
آثار و برکات روضه در منزل
یکی از برکات نام و یاد معصومان در خانه‌هایی که در آنها زندگی می‌کنیم، ایجاد فضای معنوی است. خانه‌ای که در آن نام بهترین انسان‌ها برده می‌شود و با شادی و غم آنها رنگ و بویی متفاوت می‌گیرد، به دست فرشتگان بیمه می‌شود و شمیم خوش معنویت سراسر آن را فرا می‌گیرد. چنین خانه‌ای فرودگاه هدایای الهی می‌گردد و اهل آن خانه در سایه محبت به اهل بیت (عليه السلام) به یکدیگر مهرورزی بیشتری خواهند یافت. وجود یک عشق برتر، بسان چراغ راهی خواهد بود تا عشق‌های زمینی ما هم جاودانه گردد و زندگی معنایی تازه به خود بگیرد. در چنین منزلی، کودکان هم با نقش‌هایی که در برگزاری و پذیرایی از مهمانان دارند، خود را گامی نزدیک‌تر به خوبانی می‌دانند که برای آنها محیط زندگی‌شان را آراسته‌اند.
همچنین با الهام از فضای معنوی و علمی ایجاد شده در چنین خیمه‌هایی، سطح آگاهی مخاطبان در هر گروه سنی که باشند، ارتقا یافته و زمینه را برای پرسشگری و تحقیق پس از آن فراهم می‌کند. در جنبه رفتاری هم، ایجاد سنخیت بین اهل منزل با پیشوایانی که به نام آنها مجلس به پا شده، امری مبارک است.
بایدها و نبایدها
روضه‌های خانگی، با تمام آثار آسمانی و زمینی‌اش، مانند هر کار نیک دیگری از آسیبها در امان نیست و چه بسا به دلیل اثرگذاری بالایی که در بین مخاطبان دارد و استقبال فراوانی که از این جنس مراسم می‌شود، دستخوش برخی از اشتباهات گردد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1. افراط، آفت دین
یکی از آسیب‌های فراروی مجالس خانگی، زیاده‌روی در این زمینه است. خانواده‌هایی هستند که با وجود مشکلات فراوان، جلسات زیادی را به این امر اختصاص می‌دهند. عده‌ای از خانم‌های برگزارکننده با تعیین روزهایی با عدد خاص مانند چهارده روز، ده روز و مانند آن، عرصه را برای دیگر اعضای خانه تنگ کرده و به محض روبه‌رو شدن با کوچک‌ترین انتقادی، آنها را به دور شدن از مکتب اهل بیت (عليه السلام) متهم می‌سازند. شاید شما هم خانواده‌هایی را دیده باشید که به دلیل جلسات طولانی یا مکرر، شوهر و پسران برای مدت طولانی از خانه بیرون می‌شدند و حتی فرزندان نوجوان ساعت‌ها در کوچه و خیابان پرسه می‌زدند و در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گرفتند. طولانی شدن هر جلسه هم در نوع خودش آسیب شمرده می‌شود و اسباب ناراحتی شرکت‌کنندگان و دیگر افراد را فراهم می‌کند. این روش برگزاری، چنانچه بدون رضایت همسر باشد یا موجب اذیت همسایگان شود، حتی ممنوعیت شرعی و فقهی هم خواهد داشت؛ یعنی نه تنها پاداشی نصیب برگزارکننده نمی‌شود، بلکه به معصیت هم آلوده شده است.
2. استفاده از سخنرانان غیرمتخصص
گرم کردن مجلس با صدا و نوا و با استفاده از سخنرانان و مداحانی که برای ایجاد حس در مجلس به هر مطلب و سبکی چنگ می‌اندازند، یکی دیگر از آسیبها است. به دلیل فراهم بودن فضای یادگیری مناسب، مطالب ارائه شده از طرف خانم جلسه‌ای‌ها، مؤثر واقع می‌شود و در چنین شرایطی، اگر مدیر فکری و معنوی جلسه، از تحصیلات حوزوی یا دانشگاهی مرتبط با چنین 
جلساتی بی‌بهره باشد، با دادن اطلاعات نادرست، مخاطبان زیادی را دچار مشکل می‌نماید. ایجاد تعارض‌های فکری با نقل مطالب غیرواقعی و ضعیف، خرافه‌گرایی، مخلوط کردن حقایق با وقایع ساختگی و جعلی و نیز گرفتن ژست یک مقدس کامل و الگو شدن با تمام ضعف‌ها و کمبودهای احتمالی که در آن فرد غیرمتخصص وجود دارد، ممکن است طیف وسیعی از شرکت‌کنندگان را نسبت به دین دچار تردید و شبهه کند. بهترین و مطمئن‌ترین روش، استفاده از خواهران و برادران طلبه‌ای است که مدارج علمی لازم را در حوزه‌های علمیه گذرانده‌اند. این افراد می‌توانند با ارتقای بینش مذهبی، دادن اطلاعات موردنیاز به مخاطبان و نیز ایجاد انس با معصومان، زمینه را برای رشد دینی فراهم سازند.
3. بدعت‌گذاری
دادن برنامه‌های سلوکی خودساخته، اذکار هزارگانه آن هم با تسبیح خاص، نقل خواب‌ها و کرامات غیرواقعی، ایجاد هیجان عاطفی در مخاطبان بدون پشتوانه منطقی، چله‌نشینی‌های بدون برنامه کامل اخلاقی، ابداع سبک‌های بی‌اساس و حتی منافی با مظاهر و آموزه‌های دینی در جلسات مولودی یا روضه خانگی می‌تواند از آسیب‌های این گونه محافل باشد. برخی از خانم جلسه‌ای‌ها بدون داشتن تحصیلات لازم، خود را در حد یک منبع کامل و مسلط به مسائل دینی مطرح می‌کنند و با ژستی تمام‌عیار، همانند کسی که از باطن دیگران باخبر است و چشمی باطن‌نگر دارد، خود را در ذهن عده‌ای ساده‌لوح می‌نشانند و دامنه نفوذ خود را به تمام ابعاد زندگی مریدان خویش توسعه می‌دهند. ورود در عرصه‌هایی که هیچ اطلاعی از آن ندارند و بسنده کردن به اطلاعات بسیار بدیهی جهت عوام‌فریبی، از خطراتی است که جلسات خانگی را تهدید می‌کند. حتی متأسفانه شاهد ورود کسانی به این عرصه بودیم که صرفاً به دلیل تعطیلی و کسادی شغل آرایشگری خود در دو ماه محرم و صفر به این حرفه روی آورده‌اند یا کسانی که به خاطر داشتن صدایی خوب در همه محافل حضور دارند و حریم شرعی برای آنها معنایی ندارد. وظیفه اصلی و مسؤولیت اولیه بر عهده میزبان جلسات است که در انتخاب سخنران و مداح برنامه خود دقت و تحقیق کافی را به عمل آورد و با بصیرت و آگاهی سدی برای سوءاستفاده‌ها گردد.
4. رقابت در شکل برگزاری
برخی از میزبانان، تمام همت خود را بر شکل برگزاری و نحوه پذیرایی، پوشش و تیپ خود، آراستگی و تجمل خانه، به رخ کشیدن امکانات و ... می‌گمارند. برخی از مجالس به قدری مادی‌گرایانه است که شرکت‌کنندگان در آن نه تنها یاد رنج و مصیبت بزرگان دین نمی‌افتند، بلکه در تمام مدت حضور در آن مکان، به نداشته‌های خودشان می‌اندیشند! برخی از محافل هم پاتوقی برای عرض اندام و تلافی کمبودهای شخصیتی و مانند آن می‌شود. بدیهی است که چنین روشی هیچ سنخیتی با فرهنگ دینی و انتظار معصومین نداشته و نمی‌تواند منشأ تأثیر در افراد شرکت‌کننده باشد.
در پایان یادآور می‌شوم که بیان آسیبها از جهت علاج واقع قبل از وقوع است وگرنه همه می‌دانیم که جلسات خانگی وقتی به شکلی صحیح و هماهنگ با معیارهای دینی برگزار می‌شود، جایگاه والای خود را دارا است و خواهران کوشا، تحصیل‌کرده و آگاه که این محافل را اداره می‌کنند، از شأنیتی والا و پاداشی پربها برخوردارند.
