سرخس ها
سرخسها گروهی از گیاهان نهانزاد آوندی هستند. سرخس ها گياهاني هستند كه داراي ريشه ، ساقه و برگ اند. به دليل داشتن آوند رشد طولي آنها نسبت به خزه ها زيادتر است. گونه هاي سرخس ها را مي توان در جنگل هاي پر باران مناطق استوايي يافت ارتفاع گونه هايي از آنها به 15 تا 20 متر مي رسد. سرخس هاي كوچك تر در مناطق متعدد ديده مي شوند.
گیاه شناسی
ساقه سرخس ها بيشتر از نوع ريزوم و زيرزميني است.
برگ هايي كه از ريزوم مي رويند بزرگ و قائم اند . در اين مناطق برگها همه ساله رويش مجدد دارند
برگ سرخس فروند نامیده می‌شود. برگها در سرخسها مستقیما از ریزوم جدا شده و رشد و توسعه آنها معمولا چندین سال طول می‌کشد. رشد برگ بوسیله مریستمی که در نوک و راس آن قرار دارد صورت می گیرد.
چرخه زندگی و تولید مثل در سرخسها
در گیاهان آوندی تناوب نسلها به صورت گامتوفیت و اسپوروفیت دیده می‌شود. گیاهی که معمولا سرخس نامیده می‌شود در واقع اسپوروفیت است که در فصلهای معینی از سال سلولهای سطح زیرین برگ سرخس هاگدانهای عدسی شکلی تولید می‌کنند.
هاگدان محتوی سلولهای مادر هاگ است که پس از تقسیم میوز هاگهای هاپلوئید دارای پوشش محافظ تولید می‌کنند.سرانجام هاگدانها شکفته می‌شوند و هاگها بیرون می‌ریزند. بعدا این هاگها می‌رویند و پروتال را بوجود می‌آورند. اندامهای جنسی آنتریدی و آرکگون در سطح زیرین گامتوفیت ایجاد می‌شوند. آنتریدی تولید گامت نر و آرکگون تولید گامت ماده را می‌کند که از لقاح آنها تخم ایجاد شده و از رشد تخم گیاه اسپوروفیت حاصل می‌شود.
نگهداری وتکثیر سرخسها
آبياري: سرخسها بايد طوري باشد که تجمع بيش از حد آب در محل ريشه‌هاي گياه اتفاق نيافتد و نيز زهکشي کافي همواره موجود باشد. عدم وجود زهكش كافي باعث زرد شدن و سياه شدن نوك برگها مي‌شود. اما اگر حالت قهوهاي و خشک شدن انتهاي برگها ديده شد، نشانه‌ي کم شدن رطوبت نسبي محيط پرورش گياه است که در اين حالت اسپري آب بر روي گياه ضروري است.
تعويض خاک گلدان‌ها و جا به جايي و تکثير گياه زماني است که گياه يك دوره رويشي خود را طي کرده و هنوز دچار توقف رشدي نشده باشد. توقف رشد در اوايل پاييز انجام مي‌گيرد پس در اواخر تابستان كار جا به جايي گياه را انجام دهيد. خاک مورد استفاده بايد خاكي سبك از تركيب يك سوم پيت ماس و يك سوم زغال با شن درشت باشد.
تکثير سرخسها
تکثير سرخسها بوسيله جدا کردن بوته‌ها و تقسيم بوته انجام مي‌شود. اما در سطوح بزرگ توليدي تکثير آنها بوسيله دانه‌هاي هاگ بوده که در پشت برگ‌هاي سرخس قرار دارند (دانه‌هاي سياه يا قهوهاي رنگ). بنابراين بستر کاشت بايد بسيار سبک و پوشيده از پيت ماس يا خزه اسفاگنوم Sphagnoum و PH آن حدود 5/4 باشد.
سرخس پر سیاوش
Adiantum Raddianum
Polypodiaceae
خصوصيات:
ارتفاع 40-30 سانتيمتر با گسترش 50-35 سانتيمتر داراي برگچه هاي 3 گوشه
به رنگ سبز روشن ،دمبرگ ارغواني مايل به سياه
نور:متوسط- نور غیر مستقیم
دما: زياد ( گرم)
آبياری: به مقدار زياد
خاك: 3 قسمت خاك برگ + 1 قسمت تورب (خاک اسیدی)
کوددهی: 1 گرم در لیتر هر دو هفته یکبار از فروردین تا آبان ماه
ازدياد
1-اسپور در بهار
2- تقسيم بوته ( ريزوم) در بهار
عوارض و درمان :
پوسيدگي ريشه ها كه علت آن آبياري بيش از حد مي باشد . كنه يا شته نيز ممكن است به گياه حمله كند كه درمان آن سمپاشي با مالاتیون است
نكته:
1) تغييرات سريع حرارت و تغيير محل به طور مداوم به گياه صدمه مي زند.
2) بايستي از آفتاب مستقيم مصون نگه داشته شود و محل رشد مرطوب باشد
سرخس مجعد يا سرخس فري يا نفروكلپيس
نفروكلپيس اس پي يکي از سرخس‌هاي پر مصرف و قابل استفاده در منزل است. حاشيه برگ‌هاي آن بخش‌هاي فر خورده مجعدي را ايجاد کرده است که منظره زيبايي را براي گياه بوجود آورده است. غالب سرخسها ساقه کوتاه زير زميني دارند که با توليد ريشه‌هاي نابجاي بسيار سطحي در خاک مستقر مي‌شود. از اين رو به گلداني كم عمق نياز دارند.
آسپلي نيوم Asplenium
آسپلي نيوم يک سرخس برگ پهن است که از نظر ظاهري شباهتي به سرخس‌هاي ذکر شده ندارد. اما در پشت برگها دانه‌هاي هاگ ديده مي‌شود.
دو گونه از سرخس برگ پهن وجود دارد که عبارتست از :
1) سرخس برگ درشت؛
2) سرخس برگ ريز.
تکثير اين سرخسها عمدتاً بوسيله دانه‌هاي هاگ و تقسيم بوته انجام مي‌گيرد.
خاک مناسب: مخلوطی از پیت، لوم خاک برگ و ماسه
رطوبت: رطوبت نسبی بالا
نور : غیر مستقیم
درجه حرارت: متوسط
تکثیر: ازدیاد اسپور ها وجداکردن گیاهان کوچکی که روی برگها تشکیل می شوند.
سرخس شاخ گوزني يا پلاتي سريوم
بسيار کند رشد و پر طرفدار است که برگ‌هاي آن منظره‌اي زيبا و بريدگي‌هاي عميق و مشابه شاخ گوزن دارد. تکثير شاخ گوزني بوسيله جوانه‌هاي برگي است. پلاتي سريوم‌ها بايد در مكاني با نور كافي و رطوبت كافي نگهداری شوند.
شرایط نگهداری
نور متوسط
حرارت متوسط
آبیاری متوسط
رطوبت نسبی متوسط در حدود 50تا70 درصد
خاک اسیدی
نگهداری در گلخانه سرد درزمستان
ازدیاد:اسپور وتقسیم بوته
pteris
یکی از مقاوم ترین وارزشمند ترین گیاهان آپارتمانی است.گیاهی است محکم که دارای برگهای قوی وبرفراشته است که بصورت دسته گلی دور هم جمع می شوند.که این برگها بتدریج به اطراف متمایل شده ورشته های دراز وباریکی را بوجود می آورند.
1-p.cretica ارتفاع آن 25تا 40 سانتی متر است وبرخی از واریته های ان دارای رگه های سفید رنگ در برگهایشان هستند.
2-p.tremula ارتفاع وگسترش آن به بیش از سه متر می رسد. برگها به صورت شانه ای هستند.
شرایط نگهداری
نور متوسط
حرارت متوسط
آبیاری زیاد
رطوبت نسبی بالا
خاک:مخلوطی از خاک معمولی باغجه وتورب وماسه
PH:7-8
ازدیاد از طریق کاشت اسپور در بهار در حرارت 13 درجه وتقسیم بوته
