به دخت

 




کلیات پرورش سبزی در منزل

انتخاب محل سبزیکاری

معمولاً در منازل، محل باغچه را ساختمان های موجود در خانه و محل خانه تعیین می کنند. بنابراین تغییر مکان باغچه منازل امر دشواری است. اما نکاتی در محل باغچه وجود دارد که در اینجا بیان می شود.

 

 

 

  1- محل سبزیکاری بهتر است رو به جنوب باشد (به خصوص در زمستان). چرا که اولاً زمین های رو به جنوب به علت زودتر گرم شدن، موجب زودرسی محصول می شود و ثانیاً آفات و بیماری های سبزی ها در زمین های رو به جنوب کمتر است .

2- زمین سبزیکاری نباید زیر سایه درختان باشد، چرا که از طرفی درختان اجازه استفاده از نور خورشید به سبزی ها را نمی دهند و از طرفی ریشه درختان با ریشه سبزی ها از نظر جذب آب و مواد غذایی رقابت می کنند.

3- زمین سبزیکاری باید جهت آبیاری به آب دسترسی داشته باشد. این مسئله به خصوص در مناطق گرم و فصل تابستان که باغچه احتمالاً هر روز به آبیاری نیاز دارد، حائز اهمیت است. اگر زمین سبزیکاری از منبع تأمین آب دور باشد، آبیاری باغچه وقت گیر و مشکل می شود.
4-  محل سبزیکاری باید از دسترس پرندگانی مثل مرغ و خروس و حیواناتی مثل سگ و گربه در امان باشد. برای این کار می توان از کشیدن حصار یا سیم خاردار دور تا دور باغچه استفاده کرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل: بهترین محل برای سبزیکاری در منزل

 

 

انتخاب خاک 

زمین مناسب برای سبزیکاری باید مرغوب و غنی از مواد غذایی، دارای بافت سبک، هوموس زیاد و زهکشی خوب باشد. در صورتی که خاک باغچه این خصوصیات را نداشته باشد می توان خاک باغچه را عوض نموده و برای اصلاح کردن آن، مقداری کود حیوانی پوسیده به آن اضافه کرد. همچنین می توان از سبزی های خوب پوسیده شده برای اضافه کردن به خاک باغچه استفاده کرد. با اضافه کردن کود حیوانی و آلی به خاک، میزان مواد غذایی خاک اضافه می شود، بافت خاک بهبود می یابد، باکتری های مفید خاک اضافه می شوند و رطوبت خاک نگه داشته می شود. 

جهت تأمین مواد غذایی خاک برای بهتر رشد کردن سبزی ها، می توان از مواد آلی مثل   برگ ها، چمن های زده شده، پیت، کاه، گیاهان خشک، کمپوست و خاکستر چوب های سفت استفاده کرد.

 

کمپوست

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یکی از کودهای آلی که مخصوصاً در سبزیکاری زیاد مورد استفاده قرار می گیرد کمپوست است. کمپوست را می توان با تخمیر و پوسیده شدن بقایای گیاهان و جانواران یا از زباله های خانگی به راحتی تهیه کرد. 

برای این کار جایگاهی از جنس چوب یا فلز یا مواد دیگر با عرض و ارتفاع 1 تا 5/1 متر و با طول دلخواه تهیه نموده، سپس مواد زاید قابل تجزیه و شاخ و برگ گیاهان و موادی که بعد از برداشت گیاه در زمین باقی می مانند را به قطعات چند سانتی متری تقسیم کرده و به صورت یک لایه نازک در کف جایگاه می ریزند و روی آن را با خاک می پوشاننداین کار را تا پر شدن محفظه تا نزدیک به لبه آن ادامه می دهند. برای انجام تخمیر در ابن مواد باید شرایط محیطی را مناسب کرد. به این صورت که به طور مداوم مواد مرطوب می گردند، به آنها آهک اضافه می شود. و به منظور هوادهی زیر و رو می شوند.  

این نوع کمپوست با توجه به ریزی و درشتی و نوع مواد تشکیل دهنده آن بین 6 تا 12 ماه تشکیل می شود.  


تهیه بستر بذر  

جهت آماده سازی خاک برای کاشت باید هر چیزی که مزاحم شخم زدن، بیل زدن یا نرم کردن خاک است برطرف شود. همچنین باید اگر اجزایی از گیاهان مریض در زمین مانده و ممکن است گیاهان جدید را آلوده کند، بیرون آورده شود.  

چنانچه زمین لایه ای از رس یا پوشش گیاهی دارد، باید حداقل یک ماه قبل از کاشت تا عمق 15 سانتی متری شخم زده شود. حدود دو هفته قبل از کاشت باید خاک را دندانه زده و یا با بیلچه خاک را کاملاً خرد نموده و سپس ماله کشیده شود تا نرم و صاف شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نحوه کاشت سبزی 

سبزی ها می توانند به دو روش کاشته شوند. کاشت مستقیم بذر در زمین و یا نشا کاری و سپس کاشت نشاء در زمین ، از میان سبزی های فصول مختلف دو دسته زیر را به صورت نشا کاری کشت می کنند:

1- محصولات فصل سرد شامل کاهو، کلم پیچ، کلم گل سبز، گل کلم، کلم تکمه ای  

2- محصولات فصل گرم شامل گوجه فرنگی، بادنجان، فلفل، سیب زمینی شیرین. 

محصولاتی که معمولاً نشا نمی گردند عبارتند از: لوبیا سبز، نخود فرنگی، ذرت شیرین، ذرت آجیلی بامیه، طالبی، هندوانه، خیار، کدو خورشتی، کدو تنبل، سیب زمینی، انواع سبزی هابرگی و انواع حبوبات.  

کاهو و برخی سبزی های دیگر مثل گوجه فرنگی را به دو صورت می توان کاشت. 

چه گیاهی را در چه فصلی بکاریم؟ 

در موقع کاشت باید علاوه بر ذائقه خانواده به نکاتی دیگر چون نحوه کاشت، زمان مصرف، تاریخ کاشت، یکساله یا چند ساله بودن سبزی و ... در نظر گرفته شود.
مثلاً در اکثر باغچه های خانگی سبزی هایی کشت می شوند که دارای رشد محدودی باشند مثل تربچه و سبزی هایی برگی.ما بعضی دیگر از افراد ترجیح می دهند سبزی هایی را در باغچه منزل بکارند که بازده آنها در واحد سطح بالاست. مثل گوجه فرنگی، بادنجان، فلفل و ... اما بهتر است با تنظیم تاریخ کاشت سبیز ها، در چند مرحله از سال مدت زمان بهره برداری از باغچه منزل را بالاتر برد. در جدول زیر تقسیم بندی گیاهان برحسب مقاومت نسبی به سرما آورده شده است. طبق این تقسیم بندی می دانیم که در چه فصلی چه نوع سبزی کاشته شود بهتر است.


 

سبزی های ادویه ای  

توصیه می شود باغچه سبزیکاری خانگی دارای بعضی از سبزی های ادویه ای باشد که اولاً برای عطر و طعم این سبزی ها در پخت و پز استفاده شود و ثانیاً فضای سبز معطر و دلنشینی برای باغچه و محل زندگی به وجود بیاورند. این گیاهان ممکن است یک ساله، دو ساله یا چند ساله باشند. اما بیشتر آنها چند ساله هستند و بهتر است در محلی از باغچه کشت شوند که مناسب برای سبزی های چند ساله باشند و مزاحم کشت و برداشت سبزی های دیگر نشوند.  

چند نمونه از سبزی های ادویه ای عبارتند از: 

گیاهان یک ساله 

ریحان، گل گاوزبان، گشنیز، مرزه یکساله، مرزنگوش

ريحان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گل گاو زبان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گشنيز

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گیاهان دو ساله

زیره

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شوید

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رازیانه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گیاهان چند ساله
پیازچه برگی، رازیانه چند ساله، اسطو خودوس، نعناع، اکلیل کوهی، مریم گلی، مرزنگوش، آویشن
 

 

آویشن


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نعنا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اسطو خودوس


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مریم گلی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عملیات زراعی 

در سبزی های خانگی نیز مانند کشت سبزی در سطح تجارتی کلیه عملیات زراعی از قبیل آماده سازی بستر بذر، آبیاری، دادن کود، سله شکنی، کنترل بیماری ها و حشرات و سایر عملیات الزامی است. 

کنترل علف های هرز 

از آنجا که علف های هرز روئیده شده در محل کاشت سبزی ها برای مواد غذایی، آب و نور خورشید با گیاهان رقابت می کنند، باید بلافاصله بعد از ظاهر شدن حذف شوند. جهت جلوگیری از رشد علف های هرز می توان فاصله بین ردیف ها را با کاه یا سایر موادی که در خاک تجزیه نمی شوند، پوشانید. 

در این روش، هم علف های هرز رشد نمی کنند، هم رطوبت خاک حفظ می شود و هم در گیاهانی که میوه می دهند مثل گوجه فرنگی، از تماس میوه ها با سطح خاک جلوگیری می شود و در نتیجه میوه ها تمیز می مانند و از پوسیدگی آنها جلوگیری می شود. 

 




ارسال نظر
:نام
: اي ميل
: سایت
: نظر شما
: کد امنیتی
 



نام شما : ایمیل دوست شما :