به اندازه کافی خواب و استراحت داشته باشید
خواب چشمه‌ای پربرکت برای رفع خستگی و استراحت جهت تجدید قوا و کسب انرژی می‌باشد. در قرآن نیز به ارزش خواب اشاره شده است: «وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الَّيْلَ لِبَاساً وَ النَّوْمَ سُبَاتاً؛ اوست که ... خواب را مایه‌ی آرامش قرار داد.»
مقدار خواب در افراد مختلف متفاوت است و به سن افراد نیز بستگی دارد؛
نوزادان تا هیجده ساعت در شبانه‌روز، کودکان بین ده تا دوازده ساعت، کودکان بزرگ‌تر نیز تا ده ساعت می‌خوابند و برای بزرگسالان هشت ساعت خوابیدن طبیعی است.
هرچه سن بالاتر می‌رود نیاز فرد به خواب کاهش می‌یابد. افراد هفتاد ساله حدوداً به شش ساعت خواب نیاز دارند. چیزی که مهم است اعتدال در مقدار خواب می‌باشد. توصیه شده است زیاد نخوابید. در روایات آمده است: زیاد خوابیدن موجب دیدن رؤیاهای آشفته می‌شود و انسان را دچار پریشانی و خستگی می‌کند.
محققین دریافته‌اند که بعد از حدود هفت ساعت کار و تلاش توانایی انجام کار به شکل محسوسی کاهش می‌یابد و بدن به بازیابی نیروهای خود نیاز دارد. بنابراین اگر احساس کردید قوایتان تحلیل یافته است روی تخت دراز بکشید و پاهایتان را کمی از سطح زمین بلندتر نگه دارید (مثلاً روی بالش) و ده تا بیست دقیقه استراحت کنید و سعی کنید به خواب بروید.
این خواب که زمان آن قبل از ظهر و یا بعد از نهار می‌باشد به قیلوله مشهور است و از آداب اسلامی می‌باشد و برای هضم غذا و خصوصاً تقویت حافظه نیز مفید است. تحقیقات علمی پژوهشگران آلمانی نیز این مطلب را تأیید می‌کند. تجربه کنید، اثر شگفت‌آور آن را خواهید دید. نشاط و شادمانی حاصل از آن از تأثیر نوشیدن یک استکان چای به مراتب بیش‌تر است.
توصیه‌هایی که لازم است توجه نمایید:
- هیچ‌گاه با تحریکات عصبی و تنش‌های درونی به رختخواب نروید. بهتر است قبل از خواب در کارهای خود تغییراتی به وجود بیاورید، مثلاً یک یا چند مورد از موارد زیر را انجام دهید:
- انجام چند تمرین تنفسی در مقابل پنجره
- مطالعه‌ی چند صفحه کتاب
- نوشتن چند خط درباره‌ی موضوعاتی چون یادداشت روزانه، حدیث روز، محاسبه‌ی نفس، و یا برنامه‌ریزی کارهای روز بعد.
- گرفتن دوش آب گرم
- مسواک زدن که در روایات آمده «موجب نشاط و سرزندگی است.»
- مطلوب‌ترین حالت این است که همواره در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و در ساعت مشخصی بیدار شوید، در این صورت بدن به سادگی به چرخه‌ی خواب و بیداری عادت می‌کند. سعی کنید در روزهای تعطیل زیاد نخوابید زیرا بی‌دلیل نظم ساعت بیولوژیکی بدن را به هم می‌زنید و آن را دچار مشکل می‌سازید.
- استفاده از رختخواب مناسب؛ تشک سفت که در زیر سنگینی وزن بدن فرو نرود و ملحفه‌ی سبکر و متشکل از مواد طبیعی که عرق را به خود جذب کند.
- استفاده از ساعت‌هایی که زنگ قابل تحملی دارند و به آرامی انسان را بیدار می‌کنند.
- آداب خوابیدن را رعایت کنید زیرا از جهات جسمی و روانی بسیار مؤثرند، و برخی مستقیماً برای تأمین سلامت انسان می‌باشند و بعضی دیگر دارای جهات معنوی است که به طور غیرمستقیم در سلامت تأثیر دارند، مانند:
- وضو گرفتن
- عطر زدن و یا استفاده از رایحه‌ی خوش مثل سیب، به و وانیل در اتاق خواب
- شانه زدن موها
- به سمت قبله خوابیدن که به دو صورت سفارش شده: یکی آن که شخص به پشت بخوابد و پاهایش به سمت قبله باشد، دوم آن که به پهلوی راست بخوابد و صورتش به طرف قبله باشد.
- دعا و تلاوت قرآن؛ از امام صادق (علیه السلام) روایت است که فرمودند: «اگر در هنگام خوابیدن آیه‌ی آخر سوره‌ی کهف را بخوانید حتماً ساعتی که می‌خواهید بیدار می‌شوید.»
- در صورت تنش‌های عصبی، رها ساختن عضلات و آرامش‌سازی.
با رعایت نکات مذکور امید است همواره با آرامش بخوابید و بانشاط بیدار شوید.
