نطفه
هنگامی که شهوت مرد تحریک می شود، از وی آبی خارج می شود که در قرآن به "منی" تعبیر شده است. در واقع، منی مجموعه ای از نطفه های بسیار ریز است که با چشم قابل مشاهده نیست در زمان مقاربت، اسپرم به تنهایی دفع نمی شود بلکه با مایعی که به وسیله پروستات و کیسه های منی ترشح میشود، این کار صورت می گیرد نقش این مایع تغذیه اسپرم و تسهیل درجابجایی آن است.
اسپرم، پس ازخروج، 24 ساعت زنده می ماند و پس از آنکه در بدن زن قرار گرفت، می تواند سه تا چهار روز (درانتظار تخمک) زنده بماند. در هر انزال مرد 60 تا 500 میلیون اسپرم است. اسپرم ها از طریق دهانه ی رحم داخل شده، طول آن را پیموده و وارد لوله های رحمی می شوند که در آنجا با تخمک برخورد می کنند.
این تخمک می تواند بارور شود و این باروری در لوله ی رحم انجام می گیرد. پس از آنکه اسپرم در داخل تخمک نفوذ کرد، دم خود را از دست می دهد و فقط سر آن باقی می ماند که متورم می شود وحجم آن افزایش می یابد. از این لحظه به بعد، هیچ یک از اسپرم هایی که در اطراف تخمک قرار دارند، نمی توانند به داخل آن نفوذ کنند وبه تدریج در همان جا می میرند.
هنگامی که اسپرم، داخل تخمک زن می شود؛ با هم ترکیب می شوند وتا مدتی که خداوند مصلحت بداند در آنجا باقی می ماند وسپس تغذیه و شروع به رشد ونمو می کند. پس از گذشت 4 ماه، ساختمان بدن انسان به اتمام می رسد و پس از آن، روح الهی در جنین دمیده می شود و با شکلها و رنگهای گوناگون خلق و آماده ی تولد می شود و همه ی این تحولات در سه ظلمت سرای شکم، رحم و کیسه ی آب انجام می گیرد.
هسته اولیه انسان
وَاللهُ خَلَقَکُم مِّن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطفَةٍ؛ خداوند شما را از خاک، سپس از نطفه آفرید.(سوره فاطر، آیه11(ثُمَّ جَعَلَ نَسلَهُ مِن سُلاَلَةٍ مِّن ماءٍ مَهینٍ؛ آنگاه خلقت نژاد نوع بشر را از آب بی قدر(ونطفه بی حس)مقرر گردانید. (سوره سجده، آیه 8)
"سلاله" در اینجا همان نطفه یا اسپرم است. "مهین" به معنای ضعیف و حقیر و ناچیز است و اشاره به وضع ظاهری آن دارد. و گرنه از اسرارآمیزترین موجودات است و منظور نطفه ی آدمی است که در حقیقت، عصاره ی گل وجود او می باشد.
« ألَم یَکُ نُطفَةً مِن مَنِیٍ یُمنَی... ألَیسَ ذَلِکَ بِقَادِرٍ عَلَی أن یُحییَ المَوتَی؛ آیا تو قطره ی آبی نبودی که در رحم ریخته شد! آیا چنین کسی قادر نیست که مردگان را زنده کند؟
پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله) پس از تلاوت این آیه می فرمود: «سُبحَانَکَ اللّهمَ بَلی» وسپس بسیار گریه می کرد.
«خُلِقَ مِن مَاءٍ دَافِقٍ؛ انسان از آب جهنده ای آفریده شده است.» (سوره طارق، آیه 6)
علامه طباطبایی (رحمة الله) می نویسد: آبی را که با سرعت و فشار جریان داتشته باشد، آب «دافق» گویند که از پشت پدر به رحم مادر منتقل می شود.
سر آغاز انسان
« یَخرُجُ مِن بَینِ الصُّلبِ وَ التُّرَائِبِ؛ (آبی که) از میان پشت (پدر) و سینه (مادر) خارج می شود.» (سوره طارق، آیه7)
«صلب» به معنای پشت است. برخی گویند به معنای سنگ وهر چیز سخت، استخوان و مهره های پشت می باشد.
«ترائب» جمع تربیه و به معنای استخوان سفید است. برخی می گویند: (استخوان بالای سینه، بین سینه های زن است).
مفسران در تفسیر صلب و ترائب نظرات فراوانی دارند. لکن آنچه صحیح به نظر می رسد، آن است که خداوند در این آیه کنایه و مجاز به کار برده است و مقصود از صلب و ترائب دو عضو بدن است که آب مرد و زن از آن دو عبور می کند.
«إنَّا خَلَقنَا الانسَانَ مِن نُطفَةٍ أمشَاجٍ؛ ما انسان را از چکه آبی آمیخته آفریدیم.» (سوره انسان، آیه2)
«امشاج» جمع مشیج (یا مَشج به فتح، یا به کسرِ شین)، به معنای مخلوط شدن است؛ یعنی انسان را از آب مخلوط مرد و زن خلق کردیم.
رحم؛ محل استقرار نطفه
«ثُمَّ جَعَلنَاهُ نُطفَةً فِی قَرارٍ مَکِینٍ؛ آن نطفه را (از صلب پدر ) به قرارگاه رحم منتقل ساختیم.» (سوره مؤمنون، آیه 13)
«یَخلُقُکُم فِی بُطُونِ اُمَّهَاتِکُم خَلقاً مِن بَعدِ خَلقٍ فِی ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ؛ شما را در شکم مادرانتان، (به صورت) آفرینشی پس از آفرینش دیگر و در میان تاریکیهای سه گانه (شکم، رحم و مشیمه یا کیسه ی آب) می آفریند.» (سوره زمر، آیه6)
امام حسین (علیه السّلام) در دعای عرفه می فرماید: «فَابتَدَعتَ خَلقِی مِن مَنِیٍ یُمنیَ وَ اَسکَنتَنِی فِی ظُلُماتٍ ثَلاثٍٍ بَینَ لَحمٍ وَ دَمٍ وَجَلدٍ؛ آغاز آفررینش مرا از قطره ی آب ناچیز قرار دادی، سپس مرا در ظلمات سه گانه در میان گوشت، پوست و خون ساکن ساختی.»
حکم فقهی
اگر جنین به صورت نطفه در رحم استقرار یافته باشد و سپس به علت صدمه زدن بر زن سقط شود، دیه ی سقط آن 20 دینار طلا است که باید پرداخت شود.
لازم به ذکر است که جلوگیری از انعقاد نطفه، اگر موجب فساد عضو و عقیم شدن نشود، با رضایت شوهر مانعی ندارد.
منبع:
زیباترین هدیه؛ دستورالعملهای اسلام از ازدواج تا تربیت فرزند، مؤلف مسعود صلواتی زاده، ناشر سبط النبی(صل الله علیه و آله).
