مهريه
مفهوم مهریه و اقسام آن
مهر مالی است که به مناسبت عقد نکاح، مرد ملزم به دادن آن به زن می‌شود. الزام مربوط به تملیک مهر ناشی از قانون است و ریشه‌ی قراردادی ندارد و به همین دلیل سکوت دو طرف در عقد و حتی توافق بر این که زن مستحق مَهر نباشد، تکلیف مرد را در این زمینه از بین نمی‌برد. (ماده 1087 قانون مدنی) مهر عندالمطالبه است یعنی به محض عقد نکاح زوجه مالک مهر می‌شود و این مالکیت در صورت وقوع طلاق در دوران عقد و دوشیزه بودن زوجه نسبت به نصف مهر ثابت است (یعنی فقط نصف مهر به دوشیزه تعلق می‌گیرد)
(4) مهر المتعه: اگر در عقد نکاح مهر معین نشود و زوج تصمیم بگیرد زوجه را قبل از نزدیکی طلاق بدهد مبلغی را به عنوان مهر تعیین و به زوجه پرداخت می‌کند و این مبلغ بستگی به وضع مالی زوج دارد. بنابراین تعیین میزان مهر المثل به وضع خانوادگی زوجه و مهر المتعه به وضعیت مالی زوج بستگی دارد.
مهر در نکاح دائم و موقت
در عقد نکاح دائم می‌توان مهر تعیین نکرد و پس از وقوع عقد بر میزان مهر توافق نمود و عدم تعیین مهر در عقد نکاح دائم موجب بطلان عقد نخواهد بود ولی در عقد موقت مبنای وقوع عقد تعیین مهر است و عدم ذکر و تعیین آن در نکاح موقت سبب باطل شدن عقد نکاح موقت می‌گردد.
طریق وصول مهریه
1- از طریق مراجعه به دادگستری:
دعوای مطروحه راجع به مهریه دعوای مالی است، یعنی باید با توجه به میزان مبلغ مهریه مورد مطالبه تمبر قانونی ابطال نمود. این دعوا در دادگاه خانواده قابل رسیدگی است و تابع تشریفات آن دادگاه است.
2- وصول مهریه از طریق اجرای ثبت:
اگر عقدنامه رسمی باشد، مهریه از طریق اجرای ثبت نیز قابل وصول است. بدین طریق که زوجه به دفترخانه‌ای که ازدواج در آن واقع و به ثبت رسیده است رجوع و تقاضای وصول مهریه خود را می‌نماید، از طرف دفترخانه مراتب به زوج ابلاغ و چنانچه زوج حاضر به پرداخت مهریه نباشد زوجه تقاضای اجرای مفاد سند ازدواج خود را در خصوص مهریه می‌نماید.
چنانچه از طرف زوجه مالی از زوج معرفی گردد که جزء مستثنیات دین نباشد مال معرفی شده از طرف اجرای ثبت به نفع زوجه توقیف می‌گردد و چنانچه زوج فاقد مال بوده ولیکن کارمند دولت باشد با تقاضای زوجه یک‌سوم حقوق وی تا پرداخت کل مهریه به نفع زوجه توقیف و به زوجه پرداخت می‌گردد و در صورتی که کسی تحت تکفل او باشد1/4 از حقوق او به نفع زوجه توقیف می‌شود.
حق حبس چیست؟
در فقه، حق حبس عبارت از خودداری از همخوابگی با شوهر است. به عبارت دیگر، حق حبس ناظر به تمکین به معنای خاص است.ماده 1085 قانون مدنی مقرر می‌دارد: «زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر این که مَهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.»
طبق ماده‌ی مزبور اگر مهریه زوجه حال باشد (یعنی مدت‌دار نباشد) می‌تواند تا زمانی که مهریه را دریافت نکرده از تمکین خاص سر باز زند.
این حق صرفاً برای زن می‌باشد و مرد چنین حقی ندارد. در مواردی که برای پرداختن مهریه مدتی معین شده باشد و یا زن قبل از اخذ مهریه به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد اقدام نمود دیگر نمی‌تواند از حکم حق حبس بهره‌مند شود. به واقع، این حق تا زمانی پابرجا است که زن هیچ اقدامی در راستای تمکین صورت نداده و مهریه نیز حال باشد در غیر این صورت حق مزبور ساقط می‌گردد.
