کفّاره روزه
آیا کفّاره افطار عمدی روزه، با کفّاره مریض تفاوت دارد؟
همه مراجع: آری، در دو مورد با هم تفاوت دارد:
1. در مقدار،
2. در مصرف.
در کفّاره افطار عمدی روزه، باید برای هر روز شصت فقیر را سیر کند (یا به هر کدام یک مد طعام بدهد) و یا دو ماه روزه بگیرد. اما در کفّاره مریض، اگر بیماری تا رمضان آینده ادامه داشته باشد، باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.
در کفّاره افطار عمدی، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نمی‌تواند به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد طعام بدهد؛ ولی در کفّاره مریض این امر لازم نیست.
کفّاره روزه زن بر عهدۀ مرد است یا زن؟
همه مراجع: پرداخت کفّاره روزۀ زن، بر عهده خودش است.
کسی که به جهت افطار عمدی روزه، کفّاره بر عهده دارد، اما درآمدی ندارد و تحت تکفّل پدر است؛ چه کسی باید کفّاره‌اش را بدهد؟
همه مراجع (به جز آیات عظام خامنه‌ای و مکارم شیرازی): بنابر احتیاط واجب، هر وقت خودش متمکن شد، باید کفّاره را بدهد و بر عهده پدرش نیست.
آیات عظام خامنه‌ای و مکارم شیرازی: تکلیف از او ساقط است و لازم نیست، کفّاره بدهد و بر عهده پدرش هم نیست.
کسی که کفّاره روزه را تا چند سال به تأخیر اندازد، آیا چیزی بر مقدار آن افزوده می‌شود؟
همه مراجع: خیر، چیزی بر آن افزوده نمی‌شود.
کسی که کفّاره روزه به گردن دارد، آیا می‌تواند آن را به تأخیر اندازد؟
همه مراجع: آری، پرداخت کفّاره فوری نیست؛ ولی نباید در تأخیر آن سهل‌انگاری و کوتاهی کرد.
آیا کفّاره روزه را می‌توان به واجب النفقه پرداخت؟
همه مراجع: کفّاره روزه را نمی‌توان به واجب النفقه داد؛ ولی پرداخت آن به خویشاوندان اشکال ندارد.
آیا پول کفّاره را نیز می‌توان به فقیر داد؟
همه مراجع: دادن پول کفّاره به فقیر کفایت نمی‌کند- خواه کفّاره مریض باشد یا کفّاره افطار عمدی- مگر این که اطمینان داشته باشد، فقیر به وکالت از او، طعام می‌خرد و آن را به عنوان کفّاره قبول می‌کند.
آیا پرداخت پول کفّاره به نهادهایی مانند بهزیستی و کمیته امداد، کفایت می‌کند؟
همه مراجع: اگر اطمینان دارد که نهادهای یاد شده، پول کفّاره را با رعایت شرایط شرعی، به مصرف طعام برای فقیران می‌رسانند، کفایت می‌کند.
آیا غیر سید، می‌تواند کفّاره روزه را به سید بدهد؟
همه مراجع (به جزآیت‌الله صافی گلپایگانی): آری، اشکال ندارد؛ ولی بهتر (احتیاط مستحب) است، به سید ندهد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب، غیر سید نمی‌تواند کفّاره روزه را به سید بدهد.
آیا کفّاره روزه را می‌توان در امور فرهنگی، جشن ازدواج و مانند آن صرف کرد؟
همه مراجع: خیر، صرف آن در این امور جایز نیست و باید با آن فقیران را اطعام کرد.
اگر پرداخت کفّاره روزه برای شخصی که روزه‌اش را به طور عمد افطار کرده، ممکن نباشد (یعنی به واسطه بیماری نمی‌تواند روزه بگیرد و از نظر مالی هم توانایی ندارد)، تکلیفش چیست؟
همه مراجع (به جز تبریزی، خامنه‌ای، صافی گلپایگانی و وحید خراسانی): هر مقدار که توانایی دارد، به فقیر مدّ طعام بدهد و اگر از دادن این مقدار نیز عاجز است، باید حداقل با گفتن یک بار «استغفرالله»، استغفار کند.
آیات عظام تبریزی و وحید خراسانی: بنابر احتیاط واجب، باید هر مقدار که توانایی دارد، به فقیر مدّ طعام بدهد و استغفار کند و اگر از دادن این مقدار نیز عاجز است، باید حداقل با گفتن یک بار «استغفرالله»، استغفار کند.
آیت‌الله خامنه‌ای: باید هر مقدار که توانایی دارد، به فقیر مدّ طعام بدهد و بنابر احتیاط استغفار نیز بکند و اگر از دادن این مقدار نیز عاجز است، باید حداقل به گفتن یک بار «استغفرالله»، استغفار کند.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: هر مقدار که توانایی دارد، به فقیر مدّ طعام بدهد و استغفار کند و اگر از دادن این مقدار نیز عاجز است، باید حداقل با گفتن یک بار «استغفرالله»، استغفار کند.
کسی که اکنون نمی‌تواند کفّاره افطار عمدی بپردازد، چنانچه در آینده متمکن شد، آیا باید جبران کند؟
همه مراجع (به جز آیات عظام خامنه‌ای و مکارم شیرازی): بنابر احتیاط واجب هر وقت متمکن شد، باید کفّاره را بدهد.
آیات عظام خامنه‌ای و مکارم: تکلیف از او ساقط است و لازم نیست کفّاره بدهد.
