فطرۀ دانشجو
آیا زکات فطره برای دانشجویی که در خوابگاه سکونت دارد، واجب است؟
همه مراجع: اگر مخارج او را پدر و مادر می‌دهند و نان‌خور آنان محسوب می‌شود، بر عهده آنها است و اگر دانشجو مستقل است، بر عهده خودش می‌باشد.
فطره دانشجویانی که در خوابگاه به سر می‌برند و از غذای دانشگاه- بدون پرداخت هزینه- استفاده می‌کنند، بر عهده چه کسی است؟
همه مراجع (به جز صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی): بر عهده خودش است و چنانچه تمکن مالی نداشته باشد، از او ساقط است.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: هر کدام تمکن داشته باشند، بنابر احتیاط خودشان بپردازند.
آیت‌الله مکارم شیرازی: اگر تمکن مالی دارد، بنابر احتیاط واجب خودش بپردازد.
آیت‌الله نوری همدانی: در فرض یاد شده، زکات فطره بر کسی واجب نیست.
o تبصره. کسانی که گفته‌اند زکات فطره بر عهده دانشجو نیست، معتقدند: اگر تمکن مالی دارد، احتیاط مستحب آن است که خودشان بپردازند.
فطره نامزد شرعی
فطره دختری که در حال عقد است، بر عهده کیست؟
همه مراجع: اگر نان‌خور پدرش است، بر عهده او است.
فطره زن
اگر زن به جهت نیاز شوهر، در تأمین مخارج زندگی کمک کند؛ چه کسی باید زکات فطره آنها را بدهد؟
همه مراجع: اگر زن نان‌خور شوهر محسوب شود، باید شوهر در صورت توانایی زکات فطرۀ خود و همسرش را بدهد و اگر زن نان‌خور شوهر و شخص دیگری نباشد، باید خودش زکات فطره‌اش را بدهد.
فطره ناشزه
زنی که از تمکین شوهر خودداری می‌کند، آیا زکات فطره او از شوهرش برداشته می‌شود؟
همه مراجع: خیر، باید شوهرش زکات فطره او را بدهد؛ مگر آن که نان‌خور شخص دیگری باشد.
فطره زن و فرزند
پدری که زکات فطره نمی‌دهد، تکلیف زن و فرزند او چه می‌شود؟
همه مراجع (به جز آیات عظام سیستانی، صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی): بر آنان تکلیفی نیست و لازم نیست فطره بدهند.
آیات عظام سیستانی و مکارم شیرازی: احتیاط واجب آن است که اگر می‌توانند، خودشان فطره بدهند.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: بر زن و فرزند تکلیفی نیست و لازم نیست فطره بدهند، مگر آن که غنی و متمکن باشند، در این صورت احتیاط لازم آن است که فطره خود را بدهند.
فطره جنین
آیا فرزندی که هنوز متولد نشده، زکات فطره دارد؟
همه مراجع: بچه‌ای که در شکم مادر است، پرداخت زکات فطره‌اش واجب نیست؛ مگر آن که پیش از غروب شب عید فطر به دنیا آید.
فطره میهمان
میهمانی که بعد از اذان مغرب شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطره‌اش چه می‌شود؟
همه مراجع (به جز آیت الله سیستانی): فطرۀ او بر عهده صاحب‌خانه نیست.
آیت‌الله سیستانی: اگر نان‌خور او محسوب شود، بنابر احتیاط واجب، فطرۀ او بر عهده صاحب‌خانه است.
اگر میهمان فطره خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب‌خانه ساقط می‌شود؟
همه مراجع: اگر با اجازه صاحب‌خانه از طرف او فطرۀ خودش را بدهد، از عهده میزبان ساقط می‌شود.
اگر انسان شب عید فطر میهمان داشته باشد و صبح متوجه شود که عید بوده؛ آیا فطره آنها بر او واجب است؟
همه مراجع: ناآگاهی از رؤیت هلال، تأثیری در حکم پرداخت فطره ندارد.
آیا خوردن افطاری از سوی میهمان، تأثیری در وجوب زکات فطره دارد؟
همه مراجع (به جز آیات عظام بهجت و صافی گلپایگانی): خیر، ملاک آن است که میهمان نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود و خوردن افطاری، هیچ تأثیری در حکم ندارد.
آیت‌الله بهجت: اگر میهمان نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود و به قصد خوردن افطاری آمده باشد- هرچند برای او مانعی پیش آید که نتواند غذا صرف کند- زکات فطره او بر صاحب‌خانه واجب است.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: اگر میهمان نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود و یا افطاری صرف کند (هرچند نان‌خور محسوب نشود)، زکات فطره او بر صاحب‌خانه واجب است.
میهمانی که پیش از غروب شب عید فطر به خانه انسان می‌آید و شب را تا صبح در آنجا می‌ماند، آیا فطره او به عهده صاحب‌خانه است؟
آیات عظام امام(ره) و نوری همدانی: اگر نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود، زکات فطره میهمان بر عهده او است.
آیت‌الله بهجت: اگر میهمان نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود و به قصد خوردن افطاری آمده باشد- هرچند برای او مانعی پیش آید که نتواند غذا صرف کند- زکات فطره او بر صاحب‌خانه واجب است.
آیات عظام تبریزی، سیستانی و وحید خراسانی: اگر میهمانی باشد که شب را هم می‌ماند، زکات فطره او بر عهده صاحب‌خانه است.
آیات عظام خامنه‌ای و فاضل لنکرانی: اگر نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود زکات فطره میهمان بر عهده او است؛ مانند خدمتکار و یا برخی از خویشاوندان که هر از چند گاه چند روزی در منزل صاحب‌خانه به سر می‌برند، ولی زکات فطره میهمان یک شبه بر عهده صاحب‌خانه نیست.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: اگر میهمان نان‌خور صاحب‌خانه محسوب شود و یا افطاری صرف کند (هرچند نان‌خور محسوب نشود)، زکات فطره او بر صاحب‌خانه واجب است.
آیت‌الله مکارم شیرازی: اگر تصمیم دارد مدتی نیز صاحب‌خانه بماند، زکات فطره میهمان بر عهده او است؛ ولی اگر برای شب عید دعوت شده (و یا تنها شب را در آنجا می‌ماند)، فطره او بر صاحب‌خانه نیست.
میهمان چند ساعته
میهمانی که پیش از غروب شب عید فطر به خانه انسان می‌آید و یکی، دو ساعت پس از صرف افطاری می‌رود، بر عهده کیست؟
همه مراجع (به جز آیات عظام صافی گلپایگانی و نوری همدانی): در فرض یاد شده، فطرۀ میهمان بر عهدۀ صاحب‌خانه نیست.
آیات عظام صافی گلپایگانی و نوری همدانی: در فرض یاد شده، فطرۀ میهمان بر عهده صاحب‌خانه است.
فطره فقیر
آیا پرداخت زکات فطره بر کسی که توان مالی ندارد، واجب است؟
همه مراجع: اگر فقیر باشد، زکات فطره بر او واجب نیست و اگر سه کیلو گندم و مانند آن و یا قیمت آنها را دارد، مستحب است آن را به عنوان زکات فطره بدهد و چنانچه افرادی تحت تکفل دارد، می‌تواند آن را به قصد فطره، بین نفرات خانواده دست‌گردان کنند و بهتر است نفر آخر، آن را به کسی بدهد که از خودشان نباشد.
